Η καινοτομία στις τοπικές και περιφερειακές αρχές δεν περιορίζεται μόνο στην υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, αλλά επεκτείνεται και στον τρόπο με τον οποίο αυτές μπορούν να ενσωματωθούν ουσιαστικά στις δημόσιες υπηρεσίες. Με το Pilot 3 του GovTech4All, έγινε προσπάθεια να αντιμετωπιστεί μια διαχρονική πρόκληση: πώς οι νεοφυείς επιχειρήσεις και οι ψηφιακές ΜμΕ μπορούν να συνεργαστούν με τον δημόσιο τομέα, υπερβαίνοντας τα εμπόδια που συχνά δημιουργούν τα άκαμπτα συστήματα προμηθειών.
Ο στόχος
Ο στόχος του πιλοτικού έργου ήταν η δοκιμή μιας διαδικασίας ανοικτής καινοτομίας GovTech, η οποία θα επέτρεπε σε δήμους και περιφέρειες να αναζητούν, να δοκιμάζουν και να υιοθετούν καινοτόμες λύσεις. Για την επίτευξη αυτού του σκοπού, συνδυάστηκαν τρία βασικά στοιχεία:
- Ένα δομημένο μοντέλο ανοικτής καινοτομίας για τον δημόσιο τομέα.
- Η αξιοποίηση του Design Contest ως ευέλικτου εργαλείου προμηθειών για την πιλοτική εφαρμογή λύσεων.
- Ένα GovTech Bootcamp, με στόχο την ενίσχυση των στρατηγικών συνεργασίας των startups με τον δημόσιο τομέα.
Η θεματική εστίαση ήταν η ενεργειακή αποδοτικότητα, ένα ζήτημα καίριας σημασίας για τους δήμους σε όλη την Ευρώπη, καθώς συνδέεται άμεσα με τους κλιματικούς στόχους και τη μείωση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα. Έξι τοπικές και περιφερειακές αρχές από την Ισπανία, τη Σουηδία, την Ελλάδα και τη Λιθουανία διαμόρφωσαν συγκεκριμένες προκλήσεις γύρω από το ζήτημα αυτό.
Τα αποτελέσματα
Το Pilot 3 άνοιξε τον δρόμο για τη χρήση του Design Contest ως εργαλείου ενσωμάτωσης νεοφυών επιχειρήσεων σε δημόσιες λύσεις, αποδεικνύοντας ότι η καινοτομία μπορεί να προωθηθεί με οργανωμένο και επαναλήψιμο τρόπο σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Πέντε πιλοτικές δράσεις υλοποιήθηκαν:
- Örnsköldsvik, Σουηδία: Βελτιστοποίηση της ενεργειακής διαχείρισης σε δημοτικό υδάτινο πάρκο με χρήση προγνωστικών αναλύσεων.
- Siauliai, Λιθουανία: Ανάπτυξη πίνακα ελέγχου για την ενεργειακή απόδοση δημόσιων κτιρίων με αξιοποίηση δεδομένων σε πραγματικό χρόνο.
- Tauragė, Λιθουανία: Χαρτογράφηση πράσινων χώρων και αστικών θερμικών νησίδων μέσω τηλεπισκόπησης και τεχνητής νοημοσύνης.
- Μαδρίτη, Ισπανία: Εφαρμογή έξυπνου συστήματος άρδευσης για τη μείωση κατανάλωσης νερού και ενέργειας σε δημόσιους χώρους πρασίνου.
- Καταλονία, Ισπανία: Δοκιμή ψηφιακής λύσης για την παρακολούθηση και βελτιστοποίηση της ενεργειακής κατανάλωσης σε δημόσιες υποδομές.
Στην Καλαμάτα, αν και ορίστηκε πρόκληση, δεν κατέστη δυνατή η υλοποίηση λόγω εσωτερικών περιορισμών.
Κάθε νικήτρια startup έλαβε χρηματοδότηση περίπου 50.000 ευρώ, ώστε να δοκιμάσει τη λύση της σε πραγματικές συνθήκες. Η πρόσκληση συγκέντρωσε 60 εκδηλώσεις ενδιαφέροντος από νεοφυείς επιχειρήσεις σε 21 χώρες, γεγονός που αποτυπώνει το έντονο ενδιαφέρον σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.
Τον Απρίλιο 2025 πραγματοποιήθηκε διαδικτυακό GovTech Bootcamp, ενώ τον Μάιο 2025 διοργανώθηκε Demo Day στο GovTech4Impact World Congress στη Μαδρίτη, προσφέροντας διεθνή προβολή στα αποτελέσματα.
Τα διδάγματα
Από την εμπειρία του Pilot 3 προέκυψαν σημαντικά διδάγματα:
- Συνδυασμός δομής και ευελιξίας: Η διαδικασία πρέπει να είναι μεθοδική, αλλά ταυτόχρονα προσαρμόσιμη στις ιδιαιτερότητες κάθε δήμου.
- Πολιτική βούληση και θεσμική υποστήριξη: Η δέσμευση της διοίκησης αποδεικνύεται καθοριστική για την επιτυχία.
- Συνεχής συντονισμός: Η τακτική επικοινωνία μεταξύ δήμων και startups, σε εβδομαδιαία βάση, συνέβαλε στην άμεση αντιμετώπιση προκλήσεων.
- Τεκμηρίωση και επαναληψιμότητα: Εργαλεία, οδηγίες και πρότυπα διευκόλυναν την εφαρμογή και θα στηρίξουν την περαιτέρω αξιοποίησή τους από άλλες πόλεις.
- Συν-δημιουργία και εμπιστοσύνη: Οι δημοτικές ομάδες δεν περιορίστηκαν στη δοκιμή, αλλά συμμετείχαν ενεργά στη διαμόρφωση των λύσεων, καθιστώντας τις πιο ουσιαστικές και αποτελεσματικές.
Η συνεργασία
Το Pilot 3 υλοποιήθηκε με τον συντονισμό του Gobe Studio και τη συνεργασία φορέων από όλη την Ευρώπη:
- Generalitat de Catalunya – CTTI
- ΔήμοςΜαδρίτης
- Bron Innovation (Σουηδία)
- Innovation Agency Lithuania
- Beta-i (Πορτογαλία)
Μέσα από αυτή τη συνεργασία αναπτύχθηκε και δοκιμάστηκε ένα αναπαραγώγιμο μοντέλο καινοτομίας, το οποίο μπορεί πλέον να κλιμακωθεί και να υιοθετηθεί από άλλες πόλεις. Το έργο συμβάλλει ουσιαστικά στο όραμα του GovTech4All για τη διαμόρφωση μιας ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς GovTech, όπου οι δημόσιες προμήθειες εξελίσσονται σε καταλύτη ψηφιακής καινοτομίας.
