Η τρίτη διοργάνωση του European Data Conference on Reference Data and Semantics (ENDORSE) πραγματοποιήθηκε στις 8 και 9 Οκτωβρίου 2025 στις Βρυξέλλες, συγκεντρώνοντας την ευρωπαϊκή κοινότητα της σημασιολογικής διαλειτουργικότητας. Με 78 ομιλητές –ανάμεσά τους τρεις κεντρικοί εισηγητές–, περισσότερους από 250 συμμετέχοντες με φυσική παρουσία και σχεδόν 700 διαδικτυακές παρακολουθήσεις, η διοργάνωση ανέδειξε τη σημασία της σημασιολογίας για το μέλλον των ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών.
Η εκδήλωση διοργανώθηκε από το Γραφείο Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε συνεργασία με το Interoperable Europe, και επικεντρώθηκε στον τρόπο με τον οποίο τα δεδομένα αναφοράς, τα πολυγλωσσικά σημασιολογικά σύνολα και η αξιόπιστη τεχνητή νοημοσύνη διαμορφώνουν τη νέα γενιά δημόσιων υπηρεσιών και καθορίζουν την ψηφιακή πορεία της Ευρώπης.
Η σημασιολογία ως θεμέλιο της εμπιστοσύνης
Κατά τις εναρκτήριες ομιλίες, ο Γενικός Διευθυντής του Γραφείου Εκδόσεων και ο Ευρωπαίος Επίτροπος για το Εμπόριο, την Οικονομική Ασφάλεια και τη Διαφάνεια έθεσαν τον τόνο για έναν διάλογο υψηλού επιπέδου και πρακτικές παρουσιάσεις. Οι συμμετέχοντες –από θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κράτη μέλη, πανεπιστήμια και μικρομεσαίες επιχειρήσεις– αντάλλαξαν απόψεις για κρίσιμα θέματα, όπως:
- οι σημασιολογικές βάσεις της ετοιμότητας για την τεχνητή νοημοσύνη και της υπεύθυνης αυτοματοποίησης στο δημόσιο τομέα,
- ο ρόλος των δεδομένων αναφοράς στα Κοινά Ευρωπαϊκά Χώρους Δεδομένων,
- η πρακτική αξιοποίηση εργαλείων όπως τα VocBench, ShowVoc και η νέα πλατφόρμα SELEN,
- η αυξανόμενη σημασία των data labs, των AI agents και της διαχείρισης δεδομένων (data stewardship) ως καταλυτών για τη διακυβέρνηση και την καινοτομία,
- και, τέλος, τα δεδομένα αναφοράς ως πυλώνας της αξιόπιστης τεχνητής νοημοσύνης.
Ένα από τα βασικά συμπεράσματα του συνεδρίου ήταν ότι τα ποιοτικά, πολυγλωσσικά και δομημένα δεδομένα αναφοράς αποτελούν θεμέλιο λίθο για την αξιόπιστη τεχνητή νοημοσύνη και τις υπηρεσίες νέας γενιάς. Η χρήση τυποποιημένων λεξιλογίων, ταξινομήσεων και οντολογιών συμβάλλει στη μείωση των λεγόμενων «παραισθήσεων» των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης, βελτιώνει τη δυνατότητα επεξήγησης και ενισχύει την αξιοπιστία τους, ιδιαίτερα σε πολυγλωσσικά και διασυνοριακά περιβάλλοντα.
Το φετινό ENDORSE συνδέθηκε άμεσα με τις ευρωπαϊκές νομοθετικές πρωτοβουλίες – τον AI Act, τον Interoperable Europe Act, τον Data Governance Act και τη European Data Strategy – που χαράσσουν ένα μέλλον όπου τα δεδομένα θα είναι διαλειτουργικά, πολυγλωσσικά και επαναχρησιμοποιήσιμα από τον σχεδιασμό τους.
Η σημασία της κοινής κατανόησης και της συνεργασίας
Στα σχόλιά τους, οι συμμετέχοντες υπογράμμισαν:
- την ανάγκη για κοινές σημασίες και κοινή κατανόηση, ώστε να επιτευχθεί ουσιαστική διαλειτουργικότητα,
- τη σημασία των γραφημάτων γνώσης, των οντολογιών και της νευρο-συμβολικής τεχνητής νοημοσύνης ως δομικών στοιχείων για ευφυή και αξιόπιστα συστήματα,
- τον ενθουσιασμό γύρω από τη σύνδεση των μεγάλων γλωσσικών μοντέλων (LLMs) με τον Σημασιολογικό Ιστό,
- την επείγουσα ανάγκη για ποιοτικά και επιμελημένα δεδομένα,
- τον καθοριστικό ρόλο των data stewards, που γεφυρώνουν τους παραγωγούς δεδομένων, τους επιστήμονες και τους ειδικούς της τεχνητής νοημοσύνης.
Η κοινή παραδοχή ήταν σαφής: η συμφωνία πάνω στα δεδομένα αναφοράς είναι απαιτητική, αλλά αποτελεί τη βάση κάθε προσπάθειας. Πάνω σε αυτή τη βάση μπορεί να αναπτυχθεί μια αληθινή αμφίδρομη σχέση μεταξύ πολιτικής, τεχνολογίας και ανθρώπων.
Η διαλειτουργικότητα ως κοινό όραμα
Το ENDORSE 2025 απέδειξε για ακόμη μία φορά ότι η πρόοδος προκύπτει μέσα από τη συνεργασία. Η σημασιολογική διαλειτουργικότητα δεν αποτελεί πλέον τεχνικό ζήτημα, αλλά στρατηγική επιλογή για μια Ευρώπη που στηρίζεται σε ανοιχτά, κατανοητά και αξιόπιστα δεδομένα.
Σε μια εποχή όπου η τεχνητή νοημοσύνη εξελίσσεται ραγδαία, η επένδυση στη σημασιολογία αποτελεί επένδυση στην εμπιστοσύνη, τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα των δημόσιων υπηρεσιών.
Μάθετε περισσότερα και εξερευνήστε το πρόγραμμα ΕΔΩ