Η OSPO Alliance (Συμμαχία του Γραφείου Προγράμματος Ανοικτού Κώδικα) ανακοίνωσε πρόσφατα τη δημιουργία μιας νέας διεθνούς πρωτοβουλίας: του FLOSS PSOs Network (Free/Libre and Open Source Software Public Sector OSPOs Network). Πρόκειται για ένα εθελοντικό δίκτυο που στοχεύει στη χαρτογράφηση και διασύνδεση των Γραφείων Ανοικτού Κώδικα (Open Source Programme Offices – OSPOs) του δημόσιου τομέα παγκοσμίως, ενισχύοντας τη συνεργασία στον τομέα του ελεύθερου και ανοικτού λογισμικού.
Ο ρόλος των OSPOs
Σύμφωνα με τον ορισμό της Open Source Initiative, ένα OSPO είναι μια εξειδικευμένη μονάδα εντός ενός οργανισμού που διαχειρίζεται τις δραστηριότητες και τη στρατηγική του σχετικά με τον Ανοικτό Κώδικα. Τα γραφεία αυτά διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο, καθώς υποστηρίζουν την ενημέρωση και την εκπαίδευση εργαζομένων και προγραμματιστών σχετικά με τα οφέλη και τις δυνατότητες που προσφέρει ο Ανοικτός Κώδικας.
Μια πρωτοβουλία με επίκεντρο τον δημόσιο τομέα
Το νέο δίκτυο δημιουργήθηκε από την OSPO Alliance, η οποία ιδρύθηκε το 2021 από ευρωπαϊκούς μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, και παρουσιάστηκε στο πλαίσιο της Εβδομάδας Ανοικτού Κώδικα των Ηνωμένων Εθνών, η οποία πραγματοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη τον Ιούνιο του 2025.
Ενώ η OSPO Alliance καλύπτει τόσο δημόσιους όσο και ιδιωτικούς φορείς, το FLOSS PSOs Network εστιάζει αποκλειστικά στον δημόσιο τομέα, δίνοντας έμφαση στις πολιτικές και θεσμικές πτυχές του Ανοικτού Κώδικα. Τα OSPOs που λειτουργούν σε δημόσιους οργανισμούς συχνά αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες απαιτήσεις, όπως κανόνες για τις δημόσιες προμήθειες, ανάγκες διαφάνειας, ουδετερότητα απέναντι στους προμηθευτές και αυξημένες υποχρεώσεις λογοδοσίας.
Όπως σημείωσε ο Boris Baldassari, Senior Software Engineer στο Eclipse Foundation και εθελοντής συντηρητής του έργου, «το FLOSS PSO δεν αποτελεί νομική οντότητα, αλλά μια κοινότητα που προωθεί τις βέλτιστες πρακτικές του Ανοικτού Κώδικα».
Ένας ουδέτερος χώρος διαλόγου και συνεργασίας
Η νέα αυτή πρωτοβουλία φιλοδοξεί να αποτελέσει έναν ανοιχτό και ουδέτερο χώρο ανταλλαγής γνώσης και εμπειριών μεταξύ δημόσιων φορέων που δραστηριοποιούνται στον τομέα του Ανοικτού Κώδικα. Με γεωγραφική εμβέλεια που εκτείνεται σε ολόκληρη την Ευρώπη και πέρα από αυτήν, το δίκτυο επιδιώκει να δημιουργήσει ένα κέντρο πόρων για τον δημόσιο τομέα διεθνώς, συμβάλλοντας τόσο στην αναγνώριση υπαρχόντων OSPOs όσο και στην υποστήριξη οργανισμών που επιθυμούν να ιδρύσουν τα δικά τους.
Στην ιστοσελίδα του δικτύου φιλοξενείται ήδη κατάλογος δημόσιων OSPOs, με δυνατότητα καταχώρισης νέων οργανισμών. Η καταγραφή βασίζεται σε αρχεία YAML – μια μορφή εύχρηστη για ανάγνωση και ανταλλαγή δεδομένων – όπου κάθε OSPO περιγράφεται μέσω βασικών πληροφοριών, όπως το όνομά του, η ημερομηνία ίδρυσής του και μια συνοπτική παρουσίαση των δραστηριοτήτων του.
Με τρεις από τους τέσσερις συντηρητές του έργου να βρίσκονται στην Ευρώπη, η ανάπτυξη του δικτύου πραγματοποιείται σε στενή συνεργασία με εθνικά δίκτυα δημόσιων OSPOs σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Ενίσχυση της συνεργασίας και της διαφάνειας
Πέρα από τη χαρτογράφηση, το FLOSS PSOs Network δίνει τη δυνατότητα στα δημόσια OSPOs να ανταλλάσσουν εμπειρίες, να συζητούν προκλήσεις και να αναδεικνύουν καλές πρακτικές. Παράλληλα, οργανισμοί που σχεδιάζουν να δημιουργήσουν το δικό τους OSPO μπορούν να αξιοποιήσουν παραδείγματα και καλές πρακτικές, καθώς και να έρθουν σε επαφή με αντίστοιχους φορείς από άλλες χώρες.
Μετά την παρουσίασή του τον περασμένο Ιούνιο, το δίκτυο έχει ήδη συγκεντρώσει θετικά σχόλια και έντονο ενδιαφέρον από τη διεθνή κοινότητα. Όπως τονίζει ο Boris Baldassari, «προσκαλούμε όλους τους δημόσιους οργανισμούς να μας αποστείλουν μια περιγραφή του δικού τους OSPO, ώστε να προστεθεί στη βάση δεδομένων μας και να ξεκινήσουμε από κοινού τη συνεργασία σε κοινά έργα και στόχους».
Η σημασία για τη Δημόσια Διοίκηση στην Ελλάδα
Η δημιουργία του FLOSS PSOs Network υπογραμμίζει τον αυξανόμενο ρόλο του Ανοικτού Κώδικα στη λειτουργία των δημόσιων οργανισμών διεθνώς. Για τη Δημόσια Διοίκηση στην Ελλάδα, τέτοιες πρωτοβουλίες αποτελούν πολύτιμη πηγή γνώσης και συνεργασίας, ενισχύοντας τη διαφάνεια, την επαναχρησιμοποίηση ψηφιακών λύσεων και τη βιώσιμη ανάπτυξη υπηρεσιών προς τους πολίτες.
Η συμμετοχή σε αντίστοιχα δίκτυα μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στη διάδοση των ανοιχτών προτύπων, στην ενίσχυση της διαλειτουργικότητας και στην προώθηση ενός πιο συνεργατικού και ανοιχτού μοντέλου ψηφιακής διακυβέρνησης.