Πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες που να λειτουργούν πραγματικά πέρα από σύνορα, τομείς και κοινωνίες; Αυτό ήταν το κεντρικό ερώτημα που διαμόρφωσε το INVEST Initial Knowledge Sharing Event, το οποίο πραγματοποιήθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου 2025 και έφερε κοντά ειδικούς, φορείς χάραξης πολιτικής και καινοτόμους από όλη την Ευρώπη, με κοινό στόχο τον επαναπροσδιορισμό του μέλλοντος της διαλειτουργικότητας.
Από τον σχεδιασμό στη συμμετοχή
Η εκδήλωση δεν ήταν ένα απλό διαδικτυακό σεμινάριο, αλλά μια προσεκτικά επιμελημένη εμπειρία. Κατά τη φάση προετοιμασίας πραγματοποιήθηκε εκτενής ανάλυση του Interoperable Europe Act, σε συνδυασμό με γνώσεις από το Interoperable Europe Portal και τα προηγούμενα εργαστήρια του INVEST. Ο στόχος ήταν σαφής: μια εκδήλωση ενημερωτική, συμμετοχική και εμπνευσμένη.
Με την υποστήριξη μεθοδολογιών σχεδιασμού υπηρεσιών, κάθε πτυχή — από την ατζέντα έως τα πρότυπα παρουσιάσεων — διαμορφώθηκε έτσι ώστε να εξασφαλίζει συνοχή και ενεργό συμμετοχή. Τον συντονισμό ανέλαβε επαγγελματίας παρουσιαστής της DVV, ο οποίος χάρισε στην εκδήλωση ρυθμό, σαφήνεια και θετική ενέργεια.
Η διαδραστικότητα στο επίκεντρο
Η εκδήλωση βασίστηκε στην ενεργή συμμετοχή των παρευρισκομένων. Από την έναρξη, οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να απαντήσουν σε σύντομες ερωτήσεις μέσω Mentimeter, όπως «Πώς είστε σήμερα;» και «Γιατί συμμετέχετε;», δημιουργώντας ένα κλίμα ανοιχτού διαλόγου και συνεργασίας.
Ειδικοί στη διαλειτουργικότητα και στα πιλοτικά έργα GovTech είχαν προετοιμαστεί εκ των προτέρων, ενώ το κοινό συμμετείχε σε ζωντανές ψηφοφορίες και διαδραστικές συζητήσεις, διαμορφώνοντας ένα ζωντανό και δημιουργικό περιβάλλον ανταλλαγής ιδεών.
Παρουσιάσεις από όλη την Ευρώπη
Το πρόγραμμα των ομιλητών ανέδειξε το εύρος και το βάθος της ευρωπαϊκής εμπειρίας στη διαλειτουργικότητα και την καινοτομία:
- Riitta Alkula (DVV): Τόνισε ότι η διαλειτουργικότητα αποτελεί πλέον θεμέλιο της σύγχρονης διακυβέρνησης.
- Αντώνιος Στάσης (Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης): Ανέλυσε τον Interoperable Europe Act και παρουσίασε τον ρόλο του INVEST στην υποστήριξη πολιτικών και καινοτομίας.
- Χαράλαμπος Βασιλείου (GRNET): Παρουσίασε το INVEST ως στρατηγική πρωτοβουλία για την ενίσχυση της διαλειτουργικότητας μεταξύ κρατών-μελών.
- Ειρήνη Γκόνη (GRNET): Παρουσίασε τα αποτελέσματα έρευνας για τις πρακτικές GovTech και υπογράμμισε την ανάγκη για ισχυρότερη νομική διαλειτουργικότητα και υιοθέτηση ανοικτού λογισμικού.
- Αμαλία Άνδρια (Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης): Παρουσίασε το πλαίσιο sandbox governance και το παράδειγμα του European Business Wallet.
- Alex Borg (The Lisbon Council): Παρουσίασε το GovTech4All, έναν πανευρωπαϊκό χώρο δοκιμών για την τεχνητή νοημοσύνη και τη διαλειτουργικότητα.
- Bredo Erik Swanberg (Digdir): Ανέδειξε πώς η γενετική τεχνητή νοημοσύνη αξιοποιείται στη Νορβηγία για την απλοποίηση πρόσβασης σε δημόσιες υπηρεσίες.
- Szymon Mamrot (Łukasiewicz Poznan Institute of Technology): Επισήμανε τη σημασία της έγκαιρης συνεργασίας και της νομοθετικής υποστήριξης για την κλιμάκωση των ψηφιακών υπηρεσιών.
Συζήτηση στρογγυλής τράπεζας
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με μια ζωντανή και γόνιμη συζήτηση μεταξύ του Αντώνιου Στάση, της Ana Ćorić Samardžija και του Alex Borg, η οποία επικεντρώθηκε σε κρίσιμα ζητήματα του ψηφιακού μετασχηματισμού στην Ευρώπη.
Κεντρικά σημεία:
- Η διασυνοριακή συνεργασία αποτρέπει την επανάληψη προσπαθειών και ενισχύει τα μικρότερα κράτη-μέλη.
- Η ενίσχυση του ευρωπαϊκού οικοσυστήματος λογισμικού δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας και προάγει την ψηφιακή κυριαρχία.
- Οι διαγωνισμοί δημοσίων προμηθειών πρέπει να αξιοποιούνται στρατηγικά, ενθαρρύνοντας την καινοτομία και το ανοικτό λογισμικό.
- Η αποφυγή εξάρτησης από προμηθευτές (vendor lock-in) απαιτεί ευέλικτα sandbox περιβάλλοντα που προωθούν τον ανταγωνισμό και τη συνεργασία.
- Ο σχεδιασμός με επίκεντρο τον χρήστη οφείλει να λαμβάνει υπόψη πολιτισμικές και κοινωνικές ιδιαιτερότητες, διασφαλίζοντας την προσβασιμότητα για όλους.
- Τα testbeds και οι κοινές προδιαγραφές αποτελούν βασικά εργαλεία για τη δοκιμή λύσεων και την ενίσχυση της διαλειτουργικότητας.
Κύρια συμπεράσματα
Από το INVEST Initial Knowledge Sharing Event προέκυψαν πέντε βασικά μηνύματα που συνοψίζουν το όραμα και τις προτεραιότητες της ευρωπαϊκής διαλειτουργικότητας:
- Υπάρχει ήδη νομοθετική βάση μέσω του Interoperable Europe Act, η οποία ενισχύει τη συνεργασία και τη διαφάνεια.
- Η συνεργασία μεταξύ κρατών, φορέων και πολιτών αποτελεί το θεμέλιο κάθε επιτυχούς πρωτοβουλίας.
- Η επένδυση στο ευρωπαϊκό λογισμικό διασφαλίζει στρατηγική αυτονομία και βιώσιμη ανάπτυξη.
- Ο πολίτης πρέπει να παραμένει στο επίκεντρο κάθε ψηφιακής υπηρεσίας, με στόχο τη χρηστικότητα και την εμπιστοσύνη.
- Οι δημόσιες προμήθειες μπορούν να λειτουργήσουν ως μοχλός καινοτομίας, ενθαρρύνοντας ανοιχτές και ευέλικτες λύσεις.
Προτάσεις για το μέλλον
Για τη συνέχιση της προόδου, το INVEST προτείνει:
- Επαναπροσδιορισμό των διαδικασιών προμηθειών, με έμφαση στο ευρωπαϊκό και ανοικτό λογισμικό.
- Διοργάνωση επόμενων διαδικτυακών εργαστηρίων και σεμιναρίων για τη διατήρηση του διαλόγου και την εμβάθυνση της συνεργασίας.
- Ενίσχυση των sandbox και testbed περιβαλλόντων ως χώρων ασφαλούς πειραματισμού και διασυνοριακής καινοτομίας.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη σημασία των συμπεριληπτικών λύσεων, όπως η φινλανδική υπηρεσία Suomi.fi Messages, που εξασφαλίζει ότι όλοι οι πολίτες λαμβάνουν κρίσιμες πληροφορίες, ανεξάρτητα από το επίπεδο ψηφιακής πρόσβασης.
Οι τομείς που ξεχωρίζουν για μελλοντική έρευνα και ανάπτυξη περιλαμβάνουν:
- Τεχνητή νοημοσύνη για δημόσιες υπηρεσίες
- Διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη
- Ψηφιακή ταυτότητα
- Προστασία πολιτιστικής κληρονομιάς
Το INVEST Initial Knowledge Sharing Event ανέδειξε ότι η διαλειτουργικότητα δεν είναι απλώς τεχνικός στόχος, αλλά ένα στρατηγικό όραμα: ένα όραμα για μια Ευρώπη όπου οι ψηφιακές υπηρεσίες λειτουργούν με ανοιχτότητα, συνεργασία και αποτελεσματικότητα, προς όφελος όλων των πολιτών.
Δείτε ολόκληρη την εκδήλωση: [Μέρος 1] [Μέρος 2]
Παρουσιάσεις εργαστηρίου: [Σύνδεσμος]