Η Ευρώπη εισέρχεται σε μια νέα εποχή υπερυπολογιστικής ισχύος με την επίσημη έναρξη λειτουργίας του JUPITER, του πρώτου ευρωπαϊκού υπερυπολογιστή κατηγορίας exascale. Η τελετή εγκαινίων πραγματοποιήθηκε στο Jülich της Γερμανίας, παρουσία του Καγκελαρίου Friedrich Merz, της Ευρωπαίας Επιτρόπου Ekaterina Zaharieva και υψηλόβαθμων εκπροσώπων από τον πολιτικό, επιστημονικό και βιομηχανικό χώρο.

Ένα τεχνολογικό άλμα για την Ευρώπη

Ο JUPITER, που σχεδιάστηκε από το Κέντρο Υπερυπολογιστών Jülich σε συνεργασία με την Κοινή Επιχείρηση EuroHPC, είναι το πρώτο ευρωπαϊκό σύστημα που επιτυγχάνει απόδοση 1 ExaFLOP/s, δηλαδή ένα δισεκατομμύριο φορές ένα δισεκατομμύριο υπολογισμούς ανά δευτερόλεπτο. Αποτελεί τον ισχυρότερο υπερυπολογιστή στην Ευρώπη, συνδυάζοντας εξαιρετικές επιδόσεις με κορυφαία ενεργειακή αποδοτικότητα.

Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της ισχύος του, θα απαιτούνταν τέσσερα χρόνια ώστε κάθε άνθρωπος στη Γη να εκτελεί έναν υπολογισμό το δευτερόλεπτο, προκειμένου να φτάσει το αποτέλεσμα που ο JUPITER παράγει σε μόλις ένα δευτερόλεπτο.

Επιπτώσεις στην επιστήμη, την καινοτομία και την κοινωνία

Η υπολογιστική ισχύς του JUPITER ανοίγει τον δρόμο για καθοριστικές εξελίξεις:

• Ανάπτυξη προηγμένων μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης με εφαρμογές κοινωνικής σημασίας.
• Προσομοιώσεις αιχμής στην ιατρική και την κλιματική επιστήμη, με εξαιρετικά ακριβείς προβλέψεις καιρικών φαινομένων.
• Βελτιστοποίηση βιώσιμων ενεργειακών συστημάτων και δημιουργία ευρωπαϊκών πολυγλωσσικών γλωσσικών μοντέλων.

Η πρόσβαση στον υπερυπολογιστή θα είναι ανοικτή σε ερευνητές και φορείς σε όλη την Ευρώπη μέσω των προσκλήσεων EuroHPC, διασφαλίζοντας τη διάχυση των ωφελειών σε ευρεία κλίμακα. Ήδη, μέσω του προγράμματος JUPITER Research and Early Access Program (JUREAP), περισσότεροι από 30 ερευνητικοί οργανισμοί, 15 εκ των οποίων επιλέχθηκαν από την EuroHPC JU, είχαν την ευκαιρία να αξιοποιήσουν την υποδομή του, καλύπτοντας τομείς από τη χημεία και τη φυσική έως την τεχνητή νοημοσύνη μεγάλης κλίμακας.

Τεχνολογία αιχμής με βιώσιμο αποτύπωμα

Ο JUPITER βασίζεται στην αρχιτεκτονική BullSequana XH3000 της Eviden και διαθέτει περίπου 24.000 επεξεργαστές NVIDIA GH200 Grace Hopper Superchips, που τον κατατάσσουν ανάμεσα στους ταχύτερους υπολογιστές παγκοσμίως για εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης. Ταυτόχρονα, αποτελεί ένα από τα πιο ενεργειακά αποδοτικά συστήματα διεθνώς, αξιοποιώντας καινοτόμο σύστημα ψύξης με ζεστό νερό. Η θερμότητα που παράγεται ανακυκλώνεται για τη θέρμανση κτιρίων στο campus του Jülich, αποδεικνύοντας πώς η υπερυπολογιστική ισχύς μπορεί να συνδυάζεται με τη βιωσιμότητα.

Το βλέμμα στο μέλλον

Μέσα στο 2025, ο JUPITER θα ενισχυθεί με την εγκατάσταση του JUPITER AI Factory (JAIF), το οποίο θα στηρίξει βιομηχανίες, νεοφυείς επιχειρήσεις και ΜΜΕ, προσφέροντάς τους πρόσβαση σε μια ισχυρή και ασφαλή υποδομή για την ανάπτυξη εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης.

Με τον JUPITER, η Ευρώπη δεν αποκτά απλώς τον ισχυρότερο υπερυπολογιστή της ιστορίας της, αλλά ένα στρατηγικό εργαλείο που ενδυναμώνει την ανταγωνιστικότητα, τη τεχνολογική κυριαρχία και την επιστημονική πρόοδο σε παγκόσμια κλίμακα.

Πηγή: https://www.eurohpc-ju.europa.eu/jupiter-launching-europes-exascale-era-2025-09-05_en