Η κοινή διακήρυξη που υπέγραψαν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το GÉANT και ο Όμιλος 4iG πριν από δύο εβδομάδες στα Τίρανα, στο πλαίσιο του EU–Western Balkans Investment Forum, αποτελεί σημαντικό βήμα για την ενίσχυση των ψηφιακών δικτύων και της υποθαλάσσιας συνδεσιμότητας στα Δυτικά Βαλκάνια. Με τη συμφωνία αυτή, οι τρεις φορείς επαναβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους για την ανάπτυξη ασφαλών, υψηλής χωρητικότητας ψηφιακών υποδομών που θα συνδέουν την περιοχή με τα μεγάλα ευρωπαϊκά κέντρα δεδομένων.
Κεντρικό στοιχείο της συμφωνίας αποτελεί το έργο EAGLE (Egypt–Albania Gateway Link to Europe), ένα νέο υποθαλάσσιο καλώδιο δεδομένων που θα συνδέει την Αίγυπτο με την Ευρώπη μέσω Αλβανίας και Ιταλίας, καθώς και ο σχεδιασμός ενός χερσαίου ψηφιακού κορμού που θα επεκτείνει τη σύνδεση προς βασικούς ευρωπαϊκούς κόμβους, όπως η Σόφια, η Βιέννη και η Φρανκφούρτη. Μαζί, τα δύο έργα θα διαμορφώσουν έναν νέο ψηφιακό διάδρομο που θα ενισχύσει τη συνδεσιμότητα, θα υποστηρίξει τα ερευνητικά και εκπαιδευτικά δίκτυα και θα δώσει ώθηση στην καινοτομία σε ολόκληρη την περιοχή.
Η Γενική Διεύθυνση για τη Διεύρυνση και τη Γειτονία της Ανατολής (DG ENEST) έχει αναγνωρίσει το έργο EAGLE ως εμβληματική πρωτοβουλία στο πλαίσιο της Ψηφιακής Δεκαετίας 2030, της στρατηγικής Global Gateway και του Σχεδίου Ανάπτυξης για τα Δυτικά Βαλκάνια. Ο νέος ψηφιακός κορμός αναμένεται να ενισχύσει την ανθεκτικότητα των δικτύων της περιοχής, να μειώσει το κόστος συνδεσιμότητας και να δημιουργήσει νέες ευκαιρίες για την τεχνητή νοημοσύνη, τις νεοφυείς επιχειρήσεις και την ακαδημαϊκή κοινότητα, σε πλήρη εναρμόνιση με το ευρωπαϊκό πλαίσιο 5G Cybersecurity Toolbox.
Ο Ronan Byrne, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του GÉANT και Διευθύνων Σύμβουλος του HEAnet, υπογράμμισε τη στρατηγική σημασία της πρωτοβουλίας:
«Τα Δυτικά Βαλκάνια βρίσκονται σε ένα κρίσιμο σημείο της ψηφιακής τους μετάβασης. Η συνεχώς αναπτυσσόμενη βάση ερευνητικών και εκπαιδευτικών δικτύων, η ενίσχυση των υπολογιστικών δυνατοτήτων και το δυναμικό οικοσύστημα καινοτομίας δίνουν στην περιοχή τη δυνατότητα να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο στο ψηφιακό μέλλον της Ευρώπης. Το GÉANT υποστηρίζει θερμά την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να προωθήσει την πρωτοβουλία Western Balkans Digital Backbone – ένα καθοριστικό βήμα για την πλήρη ένταξη της περιοχής στο πανευρωπαϊκό δίκτυο GÉANT».
Το υποθαλάσσιο σύστημα EAGLE, μήκους περίπου 2.000 χιλιομέτρων, αναπτύσσεται από τον Όμιλο 4iG σε συνεργασία με την Telecom Egypt και αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία έως το 2028. Θα παρέχει υψηλή χωρητικότητα, χαμηλή καθυστέρηση και εναλλακτικές διαδρομές δεδομένων, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα των ευρωπαϊκών δικτύων και τη συνολική ψηφιακή κυριαρχία της Ευρώπης.
Γεφυρώνοντας μία από τις λιγότερο συνδεδεμένες περιοχές της Ευρώπης, η νέα αυτή επένδυση ανοίγει τον δρόμο για ενίσχυση της έρευνας, της εκπαίδευσης και της ψηφιακής καινοτομίας στα Δυτικά Βαλκάνια – ένα όραμα που υποστηρίζεται ενεργά από το HEAnet, το GÉANT και τους ευρωπαϊκούς τους εταίρους.