Η πρόσβαση σε πολιτιστικές, εκπαιδευτικές και αθλητικές δραστηριότητες μπορεί να αλλάξει τη ζωή μιας οικογένειας με χαμηλό εισόδημα, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για τα παιδιά. Όταν αυτή η δυνατότητα προσφέρεται ψηφιακά, τα εμπόδια μειώνονται και οι ευκαιρίες πολλαπλασιάζονται. Με αυτό το σκεπτικό, οι ολλανδικοί δήμοι Hollands Kroon και Hellendoorn υιοθέτησαν μια καινοτόμο ψηφιακή προσέγγιση για την κοινωνική ένταξη, βασισμένη σε λογισμικό ανοιχτού κώδικα.
Με τη χρήση ενός νέου ανοιχτού ψηφιακού πλαισίου, οι δύο δήμοι δημιούργησαν το “Meedoen” (“Συμμετέχω”), μια ηλεκτρονική πλατφόρμα που δίνει τη δυνατότητα στους κατοίκους με περιορισμένους οικονομικούς πόρους να συμμετέχουν σε δραστηριότητες και να αποκτούν προϊόντα από την τοπική κοινότητα. Μέσω της πλατφόρμας, οι πολίτες μπορούν να αξιοποιούν έναν προσωπικό ψηφιακό προϋπολογισμό για να παρακολουθούν μαθήματα μουσικής, να συμμετέχουν σε αθλητικούς συλλόγους ή να προμηθεύονται προϊόντα, όπως φορητούς υπολογιστές και δωροκάρτες.
Η πρόσβαση στην πλατφόρμα πραγματοποιείται μέσω του DigiD, του επίσημου ηλεκτρονικού συστήματος ταυτοποίησης των Κάτω Χωρών, το οποίο επιτρέπει στους πολίτες να συνδέονται με ασφάλεια σε δημόσιες υπηρεσίες και να διαχειρίζονται τις προσωπικές τους υποθέσεις διαδικτυακά. Μέσα από ένα φιλικό και κατανοητό περιβάλλον, κάθε χρήστης μπορεί να παρακολουθεί και να διαχειρίζεται το διαθέσιμο ποσό του, ενισχύοντας την αυτονομία και τη διαφάνεια στη χρήση των κοινωνικών πόρων.
Η πρωτοβουλία αναπτύχθηκε στο πλαίσιο της Open Web Community (OWC), μιας συνεργασίας περισσότερων από 40 ολλανδικών δήμων και φορέων που δημιουργούν από κοινού ψηφιακά εργαλεία ανοιχτού κώδικα. Το μοντέλο της OWC ενισχύει τη συνεργασία και τη διαμοίραση ψηφιακών λύσεων, ώστε κάθε νέος δήμος να μπορεί να προσαρμόζει και να επαναχρησιμοποιεί υπάρχουσες ψηφιακές υποδομές, χωρίς να χρειάζεται να ξεκινά από το μηδέν.
Η ανάπτυξη του “Meedoen” πραγματοποιήθηκε από την Yard, μια ψηφιακή εταιρεία με έδρα την Ουτρέχτη, που εξειδικεύεται σε λύσεις για τον κοινωνικό τομέα. Σήμερα, το πλαίσιο επεκτείνεται, δίνοντας τη δυνατότητα στους δήμους να προσφέρουν δωρεάν προϊόντα και υπηρεσίες στους κατοίκους που έχουν ανάγκη, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο την κοινωνική συνοχή.
Η Ολλανδία δεν είναι η μόνη χώρα που αξιοποιεί την ανοιχτή τεχνολογία για κοινωνικούς σκοπούς. Στη Γερμανία, η εφαρμογή ανοιχτού κώδικα Integreat, η οποία δημιουργήθηκε το 2015, βοηθά πρόσφυγες και νεοεισερχόμενους να ενημερώνονται και να εντάσσονται στις τοπικές κοινότητες. Η πλατφόρμα χρησιμοποιείται ήδη από περισσότερους από 60 δήμους, αποδεικνύοντας ότι η ψηφιακή συνεργασία μπορεί να αποτελέσει ουσιαστικό εργαλείο κοινωνικής ένταξης σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Παρόμοιες πρακτικές μπορούν να αποτελέσουν πολύτιμη πηγή έμπνευσης και για την Ελλάδα, όπου η ψηφιακή διακυβέρνηση εξελίσσεται σταθερά προς πιο συμμετοχικά και ανοιχτά μοντέλα. Η αξιοποίηση λύσεων ανοιχτού κώδικα και η ενίσχυση της ψηφιακής ένταξης μπορούν να προσφέρουν σε κάθε πολίτη τη δυνατότητα να συμμετέχει ενεργά στην κοινωνική και πολιτιστική ζωή, ενδυναμώνοντας την ισότητα και τη συνοχή σε τοπικό και εθνικό επίπεδο.