Η τσεχική πόλη Orlová σχεδίασε και αναπτύσσει μια νέα χαρτογραφική πλατφόρμα ανοικτού κώδικα, η οποία υποστηρίζει τον αστικό σχεδιασμό και την προσαρμογή στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Η πλατφόρμα υλοποιείται αποκλειστικά από την Υπηρεσία Χωρικού Σχεδιασμού του δήμου, χωρίς ανάθεση σε εξωτερικούς φορείς, και θα διατεθεί με άδεια ανοικτού λογισμικού.
Η πρωτοβουλία στοχεύει στην εύκολη και αποτελεσματική αξιοποίηση γεωχωρικών δεδομένων, τόσο από τις δημοτικές υπηρεσίες όσο και από τους πολίτες. Το διαθέσιμο περιεχόμενο οργανώνεται σε θεματικές εφαρμογές, οι οποίες διευκολύνουν τη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων και συμβάλλουν στη βελτίωση της καθημερινής ζωής στην πόλη.
Στην παρούσα φάση, η πλατφόρμα περιλαμβάνει θεματικούς χάρτες που αφορούν την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, τη χωροθέτηση εκλογικών τμημάτων, τη γεωγραφική κατανομή σχολείων και παιδικών σταθμών, καθώς και περιβαλλοντικούς δείκτες.
Ο σχεδιασμός προβλέπει την ανάπτυξη δεκάδων επιπλέον εφαρμογών, βασισμένων σε δεδομένα που συλλέγονται ήδη από περισσότερους από 200 αισθητήρες εγκατεστημένους σε όλη την πόλη. Οι αισθητήρες καταγράφουν παραμέτρους όπως η ποιότητα του αέρα, η συγκέντρωση αιωρούμενων σωματιδίων, η βροχόπτωση, η κυκλοφοριακή ροή και οι επικρατούσες συνθήκες ανέμου.
Αυτονομία, διαφάνεια και επεκτασιμότητα
Η επιλογή λύσης ανοικτού κώδικα προσφέρει στην πόλη αυτονομία, ευελιξία και χαμηλό κόστος συντήρησης. Όπως επισημαίνει ο αρμόδιος ειδικός στα γεωγραφικά συστήματα πληροφοριών (GIS) του δήμου, κάθε νέα ανάγκη μπορεί να καλυφθεί εσωτερικά, χωρίς εξάρτηση από εξωτερικούς προμηθευτές. «Ο μόνος περιορισμός είναι η γνώση μας», δηλώνει χαρακτηριστικά.
Παράλληλα, η πόλη σχεδιάζει να διαθέσει όλα τα δεδομένα της πλατφόρμας σε μορφή ανοικτών δεδομένων, με στόχο να ενισχύσει την καινοτομία, να υποστηρίξει την επιστημονική έρευνα και να διευκολύνει την ανάπτυξη νέων υπηρεσιών από τρίτους φορείς.
Στο πλαίσιο αυτό, αναπτύσσεται και μια εκπαιδευτική πύλη για το κλίμα, με στόχο την ενημέρωση μαθητών και πολιτών. Η εφαρμογή θα περιλαμβάνει βασικές πληροφορίες για το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής, καθώς και διαδραστικά δεδομένα από το τοπικό δίκτυο αισθητήρων, με δυνατότητα αξιοποίησης από κάθε δήμο της χώρας.
Ψηφιακή τεχνολογία στην υπηρεσία της προσαρμογής
Η ανάπτυξη της πλατφόρμας εντάσσεται στο ευρωπαϊκό έργο IP LIFE for Coal Mining Landscape Adaptation (LIFE20 IPC/CZ/000004), το οποίο στηρίζει περιοχές που αντιμετωπίζουν προκλήσεις από την κλιματική αλλαγή, ιδίως σε μεταλλευτικά ή βιομηχανικά τοπία. Η υλοποίηση ξεκίνησε το 2023 και η πρώτη δημόσια έκδοση της πλατφόρμας αναμένεται να παρουσιαστεί στα τέλη του 2025.
Το παράδειγμα της Orlová αναδεικνύει πώς μια τοπική αρχή μπορεί, μέσω στοχευμένων ψηφιακών παρεμβάσεων, να αποκτήσει πλήρη έλεγχο των δεδομένων της, να βελτιώσει τις παρεχόμενες υπηρεσίες και να συμβάλει ενεργά στη μετάβαση προς πιο βιώσιμες και ανθεκτικές πόλεις.
