Η ανάπτυξη κοινών σημασιολογικών προδιαγραφών αποτελεί κλειδί για την επίτευξη των στόχων της Διαλειτουργικής Ευρώπης και τη στήριξη των εθνικών δημόσιων διοικήσεων στην πορεία τους προς τη σημασιολογική διαλειτουργικότητα.
Στο πλαίσιο αυτό,αξίζει ιδιαίτερης αναφοράς το έργο της κοινότητας SEMIC που δραστηριοποιείται στην πλατφόρμα Joinup και έχει αναπτύξει μια ισχυρή εργαλειοθήκη για την υποστήριξη μηχανικών, εμπειρογνωμόνων και εθνικών διοικήσεων.
Οι προδιαγραφές του SEMIC διατίθενται σε ανοικτούς καιεπαναχρησιμοποιήσιμους μορφότυπους και έχουν αναπτυχθεί σταδιακά λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες και την ανατροφοδότηση ολόκληρης της κοινότητας της σημασιολογικής διαλειτουργικότητας.
Η κοινότητα SEMIC εφαρμόζει ορισμένες αρχές για την ανάπτυξη σημασιολογικών προδιαγραφών με βάση τη διεθνή τεχνογνωσία και τις βέλτιστες πρακτικές. Αυτές οι αρχές αποτυπώνονται στον Oδηγό SEMIC style, ο οποίος αποσκοπεί στην προώθηση της χρήσης και την επαναχρησιμοποίηση των σχετικών προδιαγραφών, προκειμένου να υποστηριχθούν τόσο τα Κράτη-Μέλη στην ανάπτυξη των δικών τους σημασιολογικών μοντέλων όσο και οι πρωτοβουλίες για τους τομεακούς χώρους δεδομένων που βρίσκονται υπό διαμόρφωση σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Οι βασικές συνιστώσες του Οδηγού που είναι διαθέσιμες στο GitHub είναι οι ακόλουθες:
- Βασικά Λεξιλόγια ηλεκτρονικής διακυβέρνησης (CoreVocs)Τα Βασικά Λεξιλόγια Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης είναι απλοποιημένα, επαναχρησιμοποιήσιμα και επεκτάσιμα μοντέλα δεδομένων που αποτυπώνουν με ουδέτερο τρόπο τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά μιας οντότητας δεδομένων. Επιπλέον, αποτελούν ακρογωνιαίο λίθο της σημασιολογικής διαλειτουργικότητας μεταξύ των δημόσιων διοικήσεων, καθώς παρέχουν μια τυποποιημένη προσέγγιση για την περιγραφή βασικών εννοιών όπως τοποθεσίες, επιχειρήσεις, οργανισμοί και φυσικά πρόσωπα.
Οι δημόσιες διοικήσεις μπορούν να χρησιμοποιούν και να επεκτείνουν τα βασικά λεξιλόγια στα ακόλουθα πλαίσια:
- Ανάπτυξη νέων συστημάτων. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως προκαθορισμένο σημείο εκκίνησης για τον σχεδιασμό των εννοιολογικών και λογικών μοντέλων δεδομένων σε καινούρια πληροφοριακά συστήματα.
- Ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ συστημάτων. Μπορούν να αποτελέσουν τη βάση ενός ειδικού μοντέλου δεδομένων που χρησιμοποιείται για την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ υφιστάμενων συστημάτων πληροφοριών.
- Ενσωμάτωση δεδομένων. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ενσωμάτωση δεδομένων που προέρχονται από διαφορετικές πηγές και τη δημιουργία ενός πλέγματος δεδομένων.
- Δημοσίευση ανοικτών δεδομένων. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως θεμέλιο ενός κοινού μορφότυπου εξαγωγής δεδομένων σε βασικά μητρώα, όπως κτηματολόγια, μητρώα επιχειρήσεων και πύλες δημόσιας υπηρεσίας.
Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για τα Βασικά Λεξιλόγια, επισκεφθείτε αυτή τη σελίδα.
- Προφίλ εφαρμογών (ApplicationProfiles)Τα προφίλ εφαρμογών είναι σημασιολογικές κατασκευές που υποδεικνύουν τον τρόπο σχεδίασης και δημοσίευσης των εγγραφών μεταδεδομένων προκειμένου να επιτευχθεί διαλειτουργικότητα.
Τα προφίλ εφαρμογών SEMIC χρησιμοποιούνται σήμερα ευρέως σε όλη την Ευρώπη και αποτελούν βασικό στοιχείο για την ενίσχυση της διαλειτουργικότητας των δεδομένων μεταξύ δημόσιων διοικήσεων διαφορετικών χωρών.
- DCAT–AP – Data Catalogue for data portals: παρέχει κοινή προδιαγραφή για την περιγραφή συνόλων δεδομένων του ευρωπαϊκού δημόσιου τομέα, ώστε να καταστεί δυνατή η ανταλλαγή μεταδεδομένων μεταξύ πυλών δεδομένων.
- CPSV–AP – Core Public Service Vocabulary: χρησιμοποιείται για την εναρμόνιση του τρόπου με τον οποίο περιγράφονται οι δημόσιες υπηρεσίες σε μηχανικά αναγνώσιμη μορφή. Αποτυπώνει τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά μιας δημόσιας υπηρεσίας, όπως η ονομασία, η περιγραφή, ο αρμόδιος δημόσιος οργανισμός, το αποτέλεσμα κ.λπ.
- BRegDCAT–AP – Base registries: τυποποιημένο μοντέλο δεδομένων/προδιαγραφών για την πρόσβαση στα βασικά μητρώα και τη διασύνδεσή τους.
- ADMS–AP – Asset Description Metadata Schema: χρησιμοποιείται για την περιγραφή επαναχρησιμοποιήσιμων λύσεων, όπως δεδομένα αναφοράς και λογισμικό ανοικτού κώδικα.
- GeoDCAT–AP – Geospatial Data Catalogue: διευκολύνει την ανταλλαγή περιγραφών συνόλων γεωχωρικών δεδομένων μεταξύ πυλών γεωχωρικών δεδομένων και πυλών γενικών δεδομένων, διευκολύνοντας τη δημόσια και διατομεακή πρόσβαση σε αυτά.
- StatDCAT–AP – Statistical Data Catalogue: παρέχει προδιαγραφές και εργαλεία που ενισχύουν τη διαλειτουργικότητα μεταξύ περιγραφών συνόλων στατιστικών δεδομένων εντός του στατιστικού τομέα και μεταξύ στατιστικών δεδομένων και πυλών ανοικτών δεδομένων.
Λοιπές σημασιολογικές προδιαγραφές
Το SEMIC παρέχει υποστήριξη με πρόσθετες προδιαγραφές και πρότυπα, ενώ διαδραματίζει σημαντικό ρόλο σε μια σειρά πρωτοβουλιών που σχετίζονται με τη σημασιολογική διαλειτουργικότητα και τη διασυνοριακή ανταλλαγή δεδομένων, όπως πχ. το μοντέλο δημόσιων υπηρεσιών για την εξειδίκευση των εννοιών που προβλέπονται στον Κανονισμό Single Digital Gateway.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι ο Οδηγός SEMIC Style αποτελεί το επιστέγασμα 15ετούς προσπάθειας κατάρτισης κοινών σημασιολογικών προδιαγραφών. Αντιμετωπίζει την ανάγκη για συνοχή στα δεδομένα, βασιζόμενος στην εμπειρία, τα διδάγματα, τις βέλτιστες πρακτικές, τις προκλήσεις και τις διαθέσιμες κατευθυντήριες γραμμές. Από τις αρχές του έτους η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διοργανώνει διαδικτυακά σεμινάρια για τον διαμοιρασμό του Οδηγού SEMIC στα Κράτη-Μέλη, με στόχο την επέκταση της χρήσης του αλλά και τον εμπλουτισμό και την ποιοτική βελτίωσή του μέσω ανοιχτής διαβούλευσης. Εντός των ημερών αναμένεται να δημοσιευτεί η αναθεωρημένη έκδοση του Οδηγού v1.0.0.
Πηγές: https://joinup.ec.europa.eu/collection/semic-support-centre/specifications
https://joinup.ec.europa.eu/sites/default/files/inline-files/Styleguide_Webinar_19apr2023_v1.0.pdf
https://semiceu.github.io/style-guide/public-review/index.html
