Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε πρόσφατα το Φιλόδοξο Σχέδιο Δράσης για την Τεχνητή Νοημοσύνη με τίτλο “AI Continent Action Plan”, σηματοδοτώντας την έναρξη μιας νέας φάσης στην ευρωπαϊκή πολιτική και τεχνολογική ηγεσία. Το Σχέδιο Δράσης ενσωματώνει το όραμα που παρουσίασε η Πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στη Σύνοδο Κορυφής για την Τεχνητή Νοημοσύνη στο Παρίσι, τον Φεβρουάριο του 2025, θέτοντας τις βάσεις για τη μετατροπή της ισχυρής βιομηχανικής βάσης και του εξαιρετικού ανθρώπινου δυναμικού της Ευρώπης σε μοχλό καινοτομίας στον τομέα της AI.

Η παγκόσμια κούρσα για την κυριαρχία στην Τεχνητή Νοημοσύνη βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Η Ευρώπη, με ισχυρή ερευνητική βάση, αναδυόμενες τεχνολογίες και ένα δυναμικό οικοσύστημα νεοφυών επιχειρήσεων, διαθέτει τα εφόδια για να πρωταγωνιστήσει. Το AI Continent Action Plan ενισχύει αυτές τις δυνατότητες, οργανώνοντας τις ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες γύρω από πέντε βασικούς άξονες:

1. Υποδομές υπολογιστικής ισχύος και δεδομένων

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενισχύει την υπολογιστική υποδομή και τις δυνατότητες υπερυπολογιστών με ένα δίκτυο από «AI Factories», εκ των οποίων οι 13 βρίσκονται ήδη υπό ανάπτυξη. Οι δομές αυτές θα υποστηρίξουν ερευνητές, επιχειρήσεις και νεοφυείς εταιρείες στην ανάπτυξη προηγμένων μοντέλων και εφαρμογών AI. Επιπλέον, προβλέπεται η δημιουργία «AI Gigafactories», υπερσύγχρονων εγκαταστάσεων με περίπου 100.000 εξειδικευμένα μικροτσίπ, τετραπλάσια από ό,τι διαθέτουν οι τρέχουσες υποδομές. Οι Gigafactories αυτές θα επιτρέψουν την εκπαίδευση πολύπλοκων μοντέλων σε κλίμακα χωρίς προηγούμενο, διασφαλίζοντας την ευρωπαϊκή αυτονομία σε κρίσιμους τομείς. Η πρωτοβουλία InvestAI θα κινητοποιήσει επενδύσεις ύψους 20 δισ. ευρώ για τη δημιουργία έως και πέντε τέτοιων υποδομών στην ΕΕ.

2. Δεδομένα υψηλής ποιότητας και σε μεγάλη κλίμακα

Η καινοτομία στην Τεχνητή Νοημοσύνη βασίζεται στην πρόσβαση σε μεγάλης κλίμακας, υψηλής ποιότητας δεδομένα. Στο πλαίσιο του Action Plan, προγραμματίζεται η δημιουργία «Data Labs» εντός των AI Factories, όπου θα συγκεντρώνονται και θα επιμελούνται δεδομένα από διάφορες πηγές. Επιπλέον, εντός του 2025, θα παρουσιαστεί μια νέα «Στρατηγική για την Ένωση Δεδομένων», με στόχο τη δημιουργία μιας ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς δεδομένων που θα επιτρέπει την κλιμάκωση λύσεων AI σε όλη την Ένωση.

3. Ανάπτυξη αλγορίθμων και προώθηση της υιοθέτησης της Τεχνητής Νοημοσύνης σε στρατηγικούς τομείς της ΕΕ

Παρά τις δυνατότητες της AI, μόνο το 13,5% των επιχειρήσεων στην ΕΕ την έχει υιοθετήσει πλήρως. Για να ενισχυθεί η ανάπτυξη εξειδικευμένων λύσεων AI και να υποστηριχθεί η πλήρης υιοθέτησή τους στους στρατηγικούς τομείς του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα, η Επιτροπή θα ανακοινώσει τη «Στρατηγική Apply AI» το επόμενο διάστημα. Η στρατηγική αυτή θα υποστηριχθεί από τις ευρωπαϊκές υποδομές καινοτομίας AI, όπως οι «AI Factories» και οι «Ευρωπαϊκοί Ψηφιακοί Κόμβοι Καινοτομίας» (EDIHs).

4. Ενίσχυση των δεξιοτήτων και των ταλέντων στον τομέα της AI

Για να καλυφθεί η αυξανόμενη ζήτηση για ταλέντα στον τομέα της AI, η Επιτροπή θα διευκολύνει την διεθνή πρόσληψη εξειδικευμένων ερευνητών και ειδικών στον τομέα μέσω πρωτοβουλιών όπως η «Talent Pool», η δράση Marie Skłodowska-Curie «MSCA Choose Europe» και τα προγράμματα υποτροφιών AI που θα προσφερθούν μέσω της επικείμενης «AI Skills Academy». Οι ενέργειες αυτές θα συμβάλλουν στην υποστήριξη της νομικής μετανάστευσης εξειδικευμένων εργαζομένων από χώρες εκτός ΕΕ στον τομέα της AI, καθώς και στην επιστροφή των καλύτερων Ευρωπαίων ερευνητών και ειδικών στην Ευρώπη. Θα αναπτυχθούν επίσης εκπαιδευτικά και προγράμματα κατάρτισης στην AI και την Generative AI σε στρατηγικούς τομείς, προετοιμάζοντας την επόμενη γενιά ειδικών στον τομέα και υποστηρίζοντας την αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων.

5. Απλοποίηση της ρυθμιστικής διαδικασίας

Ο Κανονισμός για την Τεχνητή Νοημοσύνη ενισχύει την εμπιστοσύνη των πολιτών στην τεχνολογία και παρέχει στους επενδυτές και επιχειρηματίες τη νομική σαφήνεια που χρειάζονται για να κλιμακώσουν και να αναπτύξουν την Τεχνητή Νοημοσύνη σε όλη την Ευρώπη. Η Επιτροπή θα θέσει επίσης σε λειτουργία το «AI Act Service Desk», το οποίο θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις να συμμορφωθούν με τον Κανονισμό για την Τεχνητή Νοημοσύνη. Το Service Desk θα λειτουργεί ως κεντρικό σημείο επαφής και κόμβος για πληροφορίες και καθοδήγηση σχετικά με τον Κανονισμό για την Τεχνητή Νοημοσύνη.

Επόμενα βήματα

Με το Σχέδιο Δράσης AI, η Επιτροπή ανοίγει δύο δημόσιες διαβουλεύσεις, οι οποίες θα διαρκέσουν έως τις 4 Ιουνίου 2025, προκειμένου να διαμορφωθούν περαιτέρω οι πρωτοβουλίες του Σχεδίου Δράσης AI.

  1. Δημόσια διαβούλευση που προσκαλεί όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να μοιραστούν τις απόψεις τους για τον Κανονισμό για την Ανάπτυξη του Cloud και της Τεχνητής Νοημοσύνης.
  2. Δημόσια διαβούλευση για το «Apply AI», με στόχο την αναγνώριση των προτεραιοτήτων των ενδιαφερομένων, των προκλήσεων στην υιοθέτηση της Τεχνητής Νοημοσύνης και τη σημασία των προτεινόμενων λύσεων και πολιτικών προσεγγίσεων — συμπεριλαμβανομένων επιπλέον μέτρων για τη διευκόλυνση της εφαρμογής του Κανονισμού για την Τεχνητή Νοημοσύνη.

Στις 1 Αυγούστου 2024, ο Κανονισμός για την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI Act) τέθηκε σε εφαρμογή και οι οδηγίες για τις απαγορευμένες πρακτικές AI δημοσιεύθηκαν στις 4 Φεβρουαρίου 2025. Στις 24 Ιανουαρίου 2024, η Επιτροπή ανακοίνωσε ένα πακέτο μέτρων για την υποστήριξη των ευρωπαϊκών νεοφυών επιχειρήσεων και ΜμΕ στην ανάπτυξη αξιόπιστης Τεχνητής Νοημοσύνης. Στις 9 Ιουλίου 2024, τέθηκε σε εφαρμογή ο αναθεωρημένος Κανονισμός EuroHPC JU, ο οποίος επιτρέπει την εγκατάσταση των AI Factories. Στις 10 Δεκεμβρίου 2024,επτά συνεργαζόμενες ομάδες επιλέχθηκαν για την ίδρυση των AI Factories, ακολουθούμενες από έξι επιπλέον συνεργαζόμενες ομάδες στις 12 Μαρτίου 2025. Στη Σύνοδο Κορυφής για την Τεχνητή Νοημοσύνη στο Παρίσι, στις 11 Φεβρουαρίου 2025, η Πρόεδρος von der Leyen ανακοίνωσε την πρωτοβουλία InvestAI, η οποία θα κινητοποιήσει 200 δισεκατομμύρια ευρώ για την Τεχνητή Νοημοσύνη σε όλη την Ευρώπη.

Μια τρίτη δημόσια διαβούλευση για τη Στρατηγική Ένωσης Δεδομένων θα ανοίξει τον Μάιο.

Παράλληλα, η Επιτροπή θα οργανώσει διαλόγους με εκπροσώπους της βιομηχανίας και του δημόσιου τομέα για να βοηθήσει στη διαμόρφωση της Στρατηγικής «Apply AI». Αυτοί οι διάλογοι, σε συνδυασμό με τις δημόσιες διαβουλεύσεις, θα βοηθήσουν στην αναγνώριση σχετικών παραδειγμάτων ανεκμετάλλευτου δυναμικού στην υιοθέτηση τεχνολογιών AI σε συγκεκριμένους τομείς, στην τρέχουσα ενσωμάτωσή τους στις επιχειρηματικές και παραγωγικές διαδικασίες και στις ευκαιρίες για κλιμάκωσή τους μέσα στους τομείς αυτούς και στην ευρύτερη οικονομία.