Η πόλη της Λυών στη Γαλλία κάνει ένα αποφασιστικό βήμα προς την ενίσχυση της ψηφιακής κυριαρχίας και της βιώσιμης λειτουργίας των υποδομών της, προχωρώντας στην αντικατάσταση των ιδιόκτητων λογισμικών με εναλλακτικές λύσεις ανοικτού κώδικα. Από το 2022, ο δήμος έχει εκπονήσει έναν συστηματικό σχεδιασμό για την υιοθέτηση ανοικτών τεχνολογιών, ενώ τον Ιούνιο του 2025 ανακοινώθηκαν δύο σημαντικές πρωτοβουλίες:
- Η ένταξη στη συνεργατική πλατφόρμα Territoire Numérique Ouvert.
- Η σταδιακή αντικατάσταση του λογισμικού της Microsoft με λύσεις ανοικτού λογισμικού, όπως το OnlyOffice, το Linux και η βάση δεδομένων PostgreSQL.
Ενίσχυση της ψηφιακής κυριαρχίας και βιώσιμης λειτουργίας
Η επίσημη ανακοίνωση του Δήμου επισημαίνει ότι τα μέτρα αυτά στοχεύουν:
- Στη μείωση της εξάρτησης από παρόχους υπηρεσιών των ΗΠΑ.
- Στην ενίσχυση της ψηφιακής κυριαρχίας των δημοσίων υπηρεσιών.
- Στην προώθηση πιο βιώσιμων και ανθεκτικών τεχνολογικών υποδομών, με έμφαση στη μακροχρόνια αξιοποίηση του εξοπλισμού και τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.
Παράλληλα, δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στη δημιουργία τοπικής αξίας και στην ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων της περιφέρειας, μέσω της συμμετοχής τους σε δημόσια έργα ψηφιακού μετασχηματισμού.
TerritoireNumériqueOuvert: συνεργατική πλατφόρμα για δημόσιους φορείς
Η Territoire Numérique Ouvert (TNO) είναι μια συνεργατική πρωτοβουλία που αναπτύχθηκε από τη Μητροπολιτική Περιοχή Grand Lyon και τη Διαδημοτική Ένωση για την Πληροφορική στις Πόλεις (SITIV). Αποτελεί κοινή πλατφόρμα για δημόσιους φορείς και στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης, προσφέροντας λύσεις ανοικτού λογισμικού στους εξής τομείς:
- Ψηφιακή ταυτότητα
- Υπηρεσίες cloud και ηλεκτρονικού ταχυδρομείου
- Συνεργατική επεξεργασία εγγράφων (π.χ. OnlyOffice)
- Υπηρεσίες τηλεδιάσκεψης και ανταλλαγής μηνυμάτων (π.χ. Jitsi)
Στόχοι και περιφερειακή διάσταση της πλατφόρμας TNO
Οι βασικοί στόχοι της Territoire Numérique Ouvert περιλαμβάνουν:
- Τη διεύρυνση της κοινής χρήσης ψηφιακών πόρων μεταξύ δημόσιων φορέων.
- Την επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού μέσω κοινών υποδομών και υπηρεσιών.
- Τη στήριξη τοπικών προμηθευτών και τη δημιουργία εγχώριας προστιθέμενης αξίας.
- Τη συμβολή στα ψηφιακά κοινά, μέσω της ανάπτυξης και διάθεσης ανοικτών λύσεων.
- Την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στα ψηφιακά εργαλεία, μέσα από διαφανή διακυβέρνηση, έλεγχο των υποδομών και πιστοποιημένη ασφάλεια.
Το έργο TNO έχει ενταχθεί στο εθνικό πρόγραμμα France Relance, με χρηματοδότηση ύψους 2 εκατ. ευρώ από την Εθνική Υπηρεσία Εδαφικής Συνοχής (ANCT). Το μεγαλύτερο μέρος των τεχνικών υπηρεσιών και των δημόσιων συμβάσεων έχει ανατεθεί σε εταιρείες με έδρα στη Γαλλία, ενώ πάνω από το 50% των προμηθειών αφορούν επιχειρήσεις της περιοχής Auvergne-Rhône-Alpes. Ήδη, εννέα τοπικοί δημόσιοι φορείς κάνουν ενεργή χρήση της πλατφόρμας TNO.
Αντικατάσταση ιδιόκτητων λογισμικών με ανοικτές εναλλακτικές
Ο Δήμος της Λυών έχει ξεκινήσει τη σταδιακή κατάργηση ιδιόκτητου λογισμικού της Microsoft (όπως το Microsoft 365 και το Skype), με στόχο την αντικατάστασή του από λύσεις ανοικτού κώδικα:
- OnlyOffice, για επεξεργασία εγγράφων
- Linux, ως λειτουργικό σύστημα
- PostgreSQL, για διαχείριση βάσεων δεδομένων
Η μετάβαση αυτή προσφέρει πολλαπλά οφέλη:
- Μείωση κόστους, χάρη στην απαλοιφή αδειών χρήσης
- Αποφυγή εξάρτησης από συγκεκριμένους προμηθευτές (vendor lock-in)
- Ενίσχυση της ανεξαρτησίας των δημόσιων πληροφοριακών συστημάτων
Παρότι δεν έχει δημοσιευθεί επίσημο χρονοδιάγραμμα, οι αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου έχουν ήδη δρομολογήσει:
- Εκπαίδευση των στελεχών στη χρήση των νέων εργαλείων
- Δημιουργία ομάδας τεχνικής υποστήριξης ανοικτού λογισμικού, η οποία θα διασφαλίσει την ομαλή μετάβαση
Μια ευρωπαϊκή τάση με αυξανόμενη δυναμική
Η επιλογή της Λυών εντάσσεται σε μια ευρύτερη ευρωπαϊκή τάση υιοθέτησης ανοικτών τεχνολογιών στον δημόσιο τομέα. Αντίστοιχες πρωτοβουλίες έχουν καταγραφεί στη Δανία, με παραδείγματα τις πόλεις Άαρχους και Κοπεγχάγη, καθώς και στη Γερμανία, όπου το κρατίδιο Σλέσβιχ-Χόλσταϊν υλοποιεί ένα φιλόδοξο σχέδιο πλήρους μετάβασης σε ανοικτό λογισμικό.
Η Λυών αναδεικνύεται σε χαρακτηριστικό παράδειγμα πόλης που αξιοποιεί τη συνεργασία, την τοπική καινοτομία και την ψηφιακή ανεξαρτησία ως θεμέλια ενός σύγχρονου ψηφιακού μετασχηματισμού, με διαφάνεια, βιωσιμότητα και δημόσιο έλεγχο.
