Στις 27 Σεπτεμβρίου 2023 δημοσιεύθηκε η πρώτη έκθεση σχετικά με την κατάσταση της ψηφιακής δεκαετίας, η οποία παρέχει μια ολοκληρωμένη ματιά στην πρόοδο προς την επίτευξη του ψηφιακού μετασχηματισμού για την ενδυνάμωση μιας πιο ψηφιακά κυρίαρχης, ανθεκτικής και ανταγωνιστικής ΕΕ. Περιλαμβάνει αξιολόγηση των επιδόσεων της ΕΕ όσον αφορά τους στόχους και τους σκοπούς της Ευρώπης για το 2030, εστιάζοντας σε τέσσερις κύριους πυλώνες: ψηφιακές δεξιότητες, ψηφιακές υποδομές, ψηφιοποίηση των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης (AI), και ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών. Περιλαμβάνει επίσης την παρακολούθηση της Ευρωπαϊκής Διακήρυξης για τα ψηφιακά δικαιώματα και αρχές, η οποία αντανακλά τη δέσμευση της ΕΕ για έναν ασφαλή, ασφαλή και βιώσιμο ψηφιακό μετασχηματισμό, θέτοντας τον άνθρωπο στο επίκεντρο.
Η έκθεση για το 2023, η οποία είναι η πρώτη μιας σειράς ετήσιων εκθέσεων, αποτελεί έκκληση προς τα κράτη μέλη για συλλογική δράση ώστε να αντιμετωπιστούν τα τρέχοντα επενδυτικά κενά, να επιταχυνθεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός στην Ευρώπη και να ενταθούν οι προσπάθειες για την επίτευξη των στόχων του προγράμματος πολιτικής της ψηφιακής δεκαετίας (ΠΔΠΔ). Το DDPP εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο και τέθηκε σε ισχύ στις 9 Ιανουαρίου 2023 και περιλαμβάνει ένα σύστημα συνεργατικής διακυβέρνησης μεταξύ της ΕΕ και των εθνικών αρχών.
Οι οριζόντιες συστάσεις της έκθεσης για το 2023 και οι συστάσεις ανά χώρα παρουσιάζουν μια σαφή και λειτουργική πορεία προς τα εμπρός. Οι συστάσεις θα αποτελέσουν τη βάση για συζήτηση και συνεργασία μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών σχετικά με τον τρόπο επίτευξης των κοινών μας στόχων. Το έργο αυτό θα υποστηριχθεί μέσω της υλοποίησης μεγάλης κλίμακας έργων πολλαπλών χωρών, συμπεριλαμβανομένων των νεοεισαχθέντων ευρωπαϊκών κοινοπραξιών ψηφιακών υποδομών (EDIC).
Τα βασικά ευρήματα στους διάφορους τομείς που καλύπτει η έκθεση, είναι:
Ψηφιακή υποδομή – ασφαλής συνδεσιμότητα
Ένα από τα κρίσιμα στοιχεία του ψηφιακού μετασχηματισμού είναι η ισχυρή ψηφιακή υποδομή. Η ΕΕ έχει θέσει ως στόχο για το 2030 την παροχή κάλυψης gigabit για όλους και την εξασφάλιση αποδοτικών δικτύων 5G σε όλες τις κατοικημένες περιοχές. Ενώ έχει σημειωθεί πρόοδος, υπάρχει ακόμη δουλειά που πρέπει να γίνει, καθώς μόνο το 56% των νοικοκυριών έχουν πρόσβαση σε δίκτυα οπτικών ινών και η κάλυψη 5G υπολείπεται στις αγροτικές περιοχές. Η αντιμετώπιση αυτών των κενών συνδεσιμότητας απαιτεί επενδύσεις ύψους τουλάχιστον 200 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη διασφάλιση της πλήρους κάλυψης gigabit και 5G. Τα κράτη μέλη πρέπει να συνεργαστούν και να διερευνήσουν επιλογές χρηματοδότησης, ιδίως σε λιγότερο εμπορικά βιώσιμες περιοχές.
Ημιαγωγοί
Η ΕΕ στοχεύει να διπλασιάσει το μερίδιό της στην παγκόσμια παραγωγή ημιαγωγών αιχμής έως το 2030. Για να επιτευχθεί αυτό, η ευρωπαϊκή πράξη για τα τσιπ, η οποία τέθηκε πρόσφατα σε ισχύ, αποσκοπεί στην ενίσχυση του οικοσυστήματος των ημιαγωγών και των αλυσίδων εφοδιασμού. Τα κράτη μέλη πρέπει επίσης να επενδύσουν στις εγχώριες δυνατότητες σχεδιασμού και κατασκευής τσιπ, ενώ παράλληλα θα προωθήσουν την τεχνογνωσία σε προηγμένες τεχνολογίες.
Ψηφιοποίηση των επιχειρήσεων
Το DDPP στοχεύει στο να ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις να υιοθετήσουν υπηρεσίες υπολογιστικού νέφους, μεγάλα δεδομένα και τεχνητή νοημοσύνη. Ωστόσο, χωρίς πρόσθετες επενδύσεις και κίνητρα, οι προβλέψεις υπολείπονται των στόχων. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ευαισθητοποιήσουν τους πολίτες σχετικά με τα οφέλη της ψηφιοποίησης και να υποστηρίξουν τους Ευρωπαϊκούς Κόμβους Ψηφιακής Καινοτομίας (EDIHs) για να ενθαρρύνουν τις επιχειρήσεις, ιδίως τις μικρομεσαίες, να υιοθετήσουν τις ψηφιακές τεχνολογίες.
Ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών
Για να επιτευχθεί η πλήρης ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών, απαιτούνται σημαντικές επενδύσεις για τη βελτίωση της διασυνοριακής διαθεσιμότητας και των επιδόσεων. Το ευρωπαϊκό ψηφιακό πορτοφόλι, το οποίο αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το 2030, θα συμπληρώσει το ψηφιακό ευρώ, βελτιώνοντας τις διαδικτυακές υπηρεσίες για πολίτες και επιχειρήσεις.
Ψηφιακές δεξιότητες
Παρά τους φιλόδοξους στόχους για την αύξηση των ψηφιακών δεξιοτήτων και του αριθμού των ειδικών στις Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας, οι σημερινές συνθήκες υποδηλώνουν ότι απαιτούνται περισσότερες επενδύσεις. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στην εκπαίδευση υψηλής ποιότητας και να προωθήσουν τη συμμετοχή των γυναικών στα STEM.
Αξίες και αρχές για τη διαδικτυακή κοινωνία
Ο πρωτοποριακός ρόλος της ΕΕ στη δημιουργία ενός ασφαλούς και ανθρωποκεντρικού ψηφιακού μετασχηματισμού εδράζεται στην Ευρωπαϊκή Διακήρυξη για τα ψηφιακά δικαιώματα και αρχές. Διάφορες πολιτικές και νομοθετικές πρωτοβουλίες, όπως ο νόμος για τις ψηφιακές υπηρεσίες και ο νόμος για την τεχνητή νοημοσύνη, υπογραμμίζουν τη σημασία της ασφάλειας και των ηθικών προβληματισμών στον ψηφιακό τομέα.
Μια βιώσιμη ψηφιακή μετάβαση
Καταβάλλονται προσπάθειες για να καταστεί η ψηφιακή μετάβαση πιο περιβαλλοντικά βιώσιμη. Πρωτοβουλίες όπως το δικαίωμα επισκευής και τα κριτήρια οικολογικού σχεδιασμού των συσκευών θα συμβάλουν στη μείωση του περιβαλλοντικού αντίκτυπου. Οι εθνικές και κοινές επενδύσεις είναι ζωτικής σημασίας για την προώθηση ψηφιακών λύσεων με ελάχιστο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Διεθνείς συμπράξεις
Η ΕΕ επιδιώκει να προωθήσει τις αξίες της μέσω ψηφιακών εταιρικών σχέσεων με χώρες όπως η Ιαπωνία, η Κορέα, η Σιγκαπούρη και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτές οι εταιρικές σχέσεις διευκολύνουν τη διεθνή συνεργασία και ενισχύουν την παγκόσμια παρουσία της ΕΕ.
Επόμενα βήματα
Τα κράτη μέλη θα περιγράψουν δράσεις για την επίτευξη των στόχων της DDPP στους εθνικούς τους χάρτες πορείας. Αυτοί οι χάρτες πορείας, που θα δημοσιευθούν εντός του Οκτωβρίου, θα ανοίξουν το δρόμο για συνεργατικές συζητήσεις μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών για την επίτευξη κοινών στόχων.
Η περίπτωση της Ελλάδας
Η Ελλάδα αποτελεί μια σημαντική περίπτωση όσον αφορά την πορεία προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό, και σύμφωνα με την έκθεση, πρέπει να εντείνει σημαντικά τις προσπάθειές της σε αρκετούς τομείς.
Στον τομέα των ψηφιακών δεξιοτήτων, η ανάγκη διεύρυνσης της δεξαμενής ψηφιακών ταλέντων από ειδικούς των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην Ελλάδα απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή. Αυτό θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση του υφιστάμενου ψηφιακού κενού και θα διασφαλίσει ότι η ελληνική οικονομία θα επωφελείται από έναν πληθυσμό με ψηφιακές δεξιότητες. Επιπλέον, η Ελλάδα πρέπει να μπορεί να προβλέπει τις δεξιότητες που απαιτούνται για να ταιριάξουν με την αγορά εργασίας.
Στον τομέα της ψηφιοποίησης των επιχειρήσεων, η Ελλάδα πρέπει να ενισχύσει τις προσπάθειές της. Ειδικά, η ταχεία εφαρμογή των μέτρων που προβλέπονται στο Στρατηγικό Διεθνούς Ανταγωνιστικότητας (ΣΔΑΕ) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) είναι απαραίτητη. Πρέπει να δοθεί προσοχή στην υποστήριξη της ανάπτυξης και της εφαρμογής προηγμένων τεχνολογιών, συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων δεδομένων και της τεχνητής νοημοσύνης, ιδίως στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Όσον αφορά την ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών, η Ελλάδα πρέπει να εντείνει τις προσπάθειές της. Συγκεκριμένα, πρέπει να κοινοποιήσει στην Επιτροπή ένα σύστημα ηλεκτρονικής ταυτότητας σύμφωνα με τον κανονισμό eIDAS. Επίσης, η επέκταση των σημαντικών επενδύσεων που προβλέπονται στο ΣΔΠ για τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης θα πρέπει να συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό. Αυτό θα διασφαλίσει ότι οι πολίτες και οι επιχειρήσεις θα επωφελούνται στο άμεσο μέλλον.
Για τα ηλεκτρονικά αρχεία υγείας, το πεδίο εφαρμογής των δεδομένων θα πρέπει να διευρυνθεί και να ενισχυθεί η ισότιμη πρόσβαση για τις μειονεκτούσες πληθυσμιακές ομάδες. Επιπλέον, η επέκταση του εθνικού δικτύου τηλεϊατρικής θα πρέπει να συμβάλει στην παροχή ισότιμης πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας για όλους τους κατοίκους της χώρας, ανεξάρτητα από την τοποθεσία τους.
Το ελληνικό ΣΔΠ αναλώνει σημαντικά κονδύλια για τον ψηφιακό μετασχηματισμό, και οι προσπάθειές αυτές απαιτούν συνέχιση και επέκταση. Αυτές οι επενδύσεις αναμένεται να συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων της ψηφιακής δεκαετίας και να ενισχύσουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας.
Πηγή:
https://ec.europa.eu/newsroom/dae/redirection/document/98646
https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/IP_23_4619
