Από τις αρχές του 2025, η επικείμενη Πράξη για τη Διαλειτουργική Ευρώπη (IEA) εισάγει υποχρεωτικές αξιολογήσεις διαλειτουργικότητας για τις ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες των ευρωπαϊκών δημόσιων διοικήσεων που περιλαμβάνουν διασυνοριακή ανταλλαγή δεδομένων. Η απαίτηση αυτή (που ορίζεται στο άρθρο 3 της Πράξης) θα ισχύει για τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, τα κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς και για τις δημόσιες διοικήσεις σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
Στο πλαίσιο της προετοιμασίας αυτής, έχουν αρχίσει οι προσπάθειες για την κατάρτιση κατευθυντήριων γραμμών για τις εν λόγω αξιολογήσεις, με στόχο τη θέσπιση βέλτιστων πρακτικών που μεγιστοποιούν τα οφέλη και ελαχιστοποιούν τις επιβαρύνσεις για τις δημόσιες διοικήσεις. Στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας, οι δημόσιες διοικήσεις της ΕΕ καλούνται να συμμετάσχουν σε μια πιλοτική φάση που διοργανώνεται από τη Μονάδα Διαλειτουργικότητας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης της Γενικής Διεύθυνσης Ψηφιακών Υπηρεσιών (DIGIT) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Παρακάτω, οι επικεφαλής του πιλοτικού μας έργου απαντούν στα ερωτήματά σας σχετικά με την πρωτοβουλία αυτή. Μπορείτε να εγγραφείτε για την πιλοτική φάση κάνοντας κλικ στην ακόλουθη έρευνα της ΕΕ. Το γενικό εισαγωγικό άρθρο για το πιλοτικό πρόγραμμα μπορείτε να το βρείτε εδώ.
Οι ερωτήσεις σας, οι απαντήσεις μας:
- Πόσοι πόροι απαιτούνται για τη συμμετοχή στο πιλοτικό πρόγραμμα; Πόσο χρόνο πρέπει να δεσμεύσουν οι συμμετέχοντες στην πιλοτική εφαρμογή για την αξιολόγηση;
Η επιτυχής συμμετοχή στο πιλοτικό πρόγραμμα θα απαιτήσει να συμπληρώσετε και να παραδώσετε έκθεση αξιολόγησης της διαλειτουργικότητας. Αυτό θα γίνει μέσω τυποποιημένου εντύπου και με τη συμπλήρωση ενός σύντομου ερωτηματολογίου για τον προβληματισμό σχετικά με την εμπειρία και την παροχή ανατροφοδότησης σχετικά με τα παρεχόμενα εργαλεία.
Ο χρόνος και οι προσπάθειες που απαιτούνται για τη διενέργεια και την τεκμηρίωση μιας αξιολόγησης θα εξαρτηθούν από πολλούς παράγοντες:
- Πόσο περίπλοκη είναι η περίπτωση χρήσης που έχετε επιλέξει; (δείτε την ερώτηση «Ποια περίπτωση χρήσης για τον πιλότο πρέπει να επιλέξω;»)
- Οι απαιτήσεις που θέλετε να αξιολογήσετε είναι ήδη τεκμηριωμένες ή πρέπει ακόμη να καθοριστούν;
- Ο οργανισμός σας έχει ήδη εφαρμόσει το ΕΤΕ ή ένα πλαίσιο διαλειτουργικότητας με βάση το ΕΤΕ;
Για περιπτώσεις που ο εθελοντής γνωρίζει πολύ καλά και που απλά πρέπει να τεκμηριωθεί με τη μορφή της έκθεσης αξιολόγησης, μερικές ώρες μπορεί να είναι αρκετές.
- Ποια use case για τον πιλότο πρέπει να επιλέξω;
Μπορείτε να επιλέξετε μια περίπτωση χρήσης στην οποία θα απαιτείται από τον νόμο αξιολόγηση της διαλειτουργικότητας πριν αποφασίσετε σχετικά με δεσμευτικές απαιτήσεις (βλ. άρθρο 3 του IEA). Μια «δεσμευτική απαίτηση», όπως ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 15 του IEA, θα ήταν υποχρέωση, απαγόρευση, προϋπόθεση, κριτήριο ή όριο , νομικής, οργανωτικής, σημασιολογικής ή τεχνικής φύσεως, το οποίο καθορίζεται από φορέα της Ένωσης ή φορέα του δημόσιου τομέα σχετικά με μία ή περισσότερες διευρωπαϊκές ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες και που έχει επιπτώσεις στη διασυνοριακή διαλειτουργικότητα.
Ωστόσο, το πιλοτικό πρόγραμμα δεν περιορίζεται σε περιπτώσεις κατά τις οποίες η αξιολόγηση είναι υποχρεωτική. Μπορεί να γίνει για οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, όπου μια τέτοια αξιολόγηση θα μπορούσε να είναι χρήσιμη.
- Έχει η αξιολόγηση τη μορφή τυποποιημένου εντύπου, μεθοδολογικού πλαισίου, διαδικτυακού εργαλείου;
Οι πιλοτικές αξιολογήσεις θα υποστηρίζονται από μια πιλοτική έκδοση κατευθυντήριων γραμμών. Η έκθεση θα πρέπει να παρέχεται σε τυποποιημένη μορφή, πιθανότατα σε μια έρευνα της ΕΕ.
- Πώς αντιμετωπίζετε την πολυγλωσσία στην πιλοτική εφαρμογή;
Τα αγγλικά θα χρησιμοποιηθούν ως τυπική γλώσσα για την πιλοτική εφαρμογή. Αυτό σημαίνει ότι θα λάβετε όλες τις πληροφορίες, τις κατευθυντήριες γραμμές και την έρευνα στα αγγλικά. Όλα τα έγγραφα μπορούν να μεταφραστούν αυτόματα χρησιμοποιώντας π.χ. το eTranslation.
- Απαιτούνται ειδικές δεξιότητες (νομικές, τεχνικές) για τη διεξαγωγή της αξιολόγησης;
Όχι, δεν απαιτούνται ειδικές δεξιότητες για τη διεξαγωγή της αξιολόγησης. Στόχος της αξιολόγησης είναι η ανάλυση των δεσμευτικών απαιτήσεων ως προς τις επιπτώσεις τους στη διασυνοριακή διαλειτουργικότητα και στους δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς.
Με άλλα λόγια, απαιτεί να αναλύσετε τις (επιχειρησιακές) διαδικασίες σας για να δείτε αν και πού η εν λόγω δεσμευτική απαίτηση θα μπορούσε να επηρεάσει την παροχή (σχεδιασμός, προμήθεια, ανάπτυξη, υλοποίηση, παράδοση κ.λπ.) της διευρωπαϊκής ψηφιακής δημόσιας υπηρεσίας. Συνεπώς, αρκεί η γνώση αυτών των διαδικασιών.
- Τι είδους τεχνική βοήθεια και υποστήριξη θα παράσχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά τη διάρκεια του πιλοτικού προγράμματος;
Η Επιτροπή θα παράσχει το αντίστοιχο εργαλείο για τη συμπλήρωση/παράδοση της έκθεσης σχετικά με τις πιλοτικές αξιολογήσεις διαλειτουργικότητας, καθώς και την έρευνα που πρέπει να συμπληρωθεί σχετικά με την εμπειρία. Καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας μπορείτε να επικοινωνήσετε με την ομάδα μέσω: DIGIT-CIO-NETWORK@ec.europa.eu.
- Πόσα στοιχεία είναι απαραίτητα για να δηλώσετε ενδιαφέρον για τη συμμετοχή σας στην πιλοτική εφαρμογή;
Μπορείτε να δηλώσετε το ενδιαφέρον σας χωρίς να έχετε ήδη αποφασίσει για την περίπτωση χρήσης στην οποία θα πραγματοποιήσετε αξιολόγηση διαλειτουργικότητας.
Εάν έχετε ήδη αποφασίσει για μια περίπτωση χρήσης για τη σύντομη περιγραφή στο EUsurvey, μπορείτε να διατηρήσετε τις απαντήσεις σας σε υψηλό επίπεδο. Για την πιλοτική εφαρμογή, μας ενδιαφέρει να μάθουμε για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζετε κατά τη διενέργεια αξιολόγησης διαλειτουργικότητας. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι πρέπει να έχουμε όλες τις λεπτομέρειες για όλες τις περιπτώσεις που αποτελούν μέρος του πιλοτικού προγράμματος. Μας ενδιαφέρουν πρωτίστως οι πληροφορίες που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τις προκλήσεις σας στη μετέπειτα διαδικασία. Ως εκ τούτου, για την εγγραφή στην έρευνα της ΕΕ, αρκούν λέξεις-κλειδιά υψηλού επιπέδου. Μπορείτε επίσης να το αφήσετε ανοιχτό και να αποφασίσετε για την ακριβή διατύπωση αργότερα, αφού διαβάσετε τις κατευθυντήριες γραμμές.
- Πώς διασφαλίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την προστασία των δεδομένων και των εμπιστευτικών πληροφοριών που μοιράζονται κατά τη διάρκεια του έργου;
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα χρησιμοποιεί μόνο εργαλεία που έχουν ελεγχθεί ως προς τη συμμόρφωσή τους με τον GDPR , όπως το EUsurvey.
- Μπορώ να δώσω ανατροφοδότηση που υπερβαίνει το αποτέλεσμα της αξιολόγησης και είναι πιο γενική;
Ναι, μπορείτε. Το ερωτηματολόγιο που θα συνοδεύει το πιλοτικό πρόγραμμα θα δώσει χώρο για ευρύτερη ανατροφοδότηση. Σχετικά με τη διαδικασία και την εμπειρία σας. Είστε επίσης ελεύθεροι να μοιραστείτε τα σχόλιά σας μαζί μας μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή στο εργαστήριο.
- Τι είδους συνέπειες θα προκύψουν από τα αποτελέσματα της αξιολόγησης; Θα είναι δημόσια η συμβολή στην πιλοτική εφαρμογή;
Δεν θα υπάρξουν δεσμευτικές συνέπειες που θα προκύψουν από το αποτέλεσμα της αξιολόγησής σας. Η πιλοτική σας αξιολόγηση δεν θα είναι δημόσια.
Η πιλοτική φάση τρέχει πριν από την έναρξη ισχύος του άρθρου 1 του ν. 3 IEA. Ως εκ τούτου, δεν υπάρχει νομική υποχρέωση δημοσίευσης έκθεσης αξιολόγησης.
Η συνεισφορά στην πιλοτική φάση θα παρασχεθεί μόνο στην ομάδα πιλοτικής εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής GD DIGIT B2 και του JRE. Σε περίπτωση ενδιαφέροντος και αφού δώσουν τη συγκατάθεσή τους, μεμονωμένοι οργανισμοί και άτομα που συμμετέχουν στην πιλοτική εφαρμογή μπορούν να κατονομαστούν ρητά ή να αναφερθούν στη συνοδευτική έκθεση μελέτης του JRE που προβλέπεται να δημοσιευθεί.
- Θα υπάρξει συνέχεια; Πώς θα χρησιμοποιηθούν τα αποτελέσματα των πιλοτικών εφαρμογών;
Η διαδικασία πιλοτικής αξιολόγησης της διαλειτουργικότητας συνοδεύεται στενά από το Κοινό Κέντρο Ερευνών (JRE), το οποίο θα δημοσιεύσει έκθεση μελέτης σχετικά με τη διαδικασία και τα κύρια αποτελέσματα. Η συμβολή σας θα συμπεριληφθεί στην εν λόγω έκθεση μελέτης και θα συμβάλει στην τελειοποίηση των περαιτέρω επαναλήψεων των εν λόγω κατευθυντήριων γραμμών. Επιπλέον, μπορείτε να συμμετάσχετε σε ένα εργαστήριο για να μοιραστείτε άμεσα τις απόψεις σας μαζί μας στις 30 Μαΐου 2024. Λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με αυτό το εργαστήριο θα ακολουθήσουν αργότερα.
- Είναι το εργαστήριο παρακολούθησης ανοικτό σε όλους;
Όχι, το εργαστήριο παρακολούθησης είναι μόνο για όσους παρέδωσαν έκθεση και συμπλήρωσαν έρευνα μέχρι το τέλος Μαΐου.
- Ποια είναι η σχέση με τα υφιστάμενα εργαλεία αξιολόγησης ωριμότητας SIQAT, GIQAT ή IMAPS;
Εξετάζουμε σε ποιο βαθμό αυτά τα εργαλεία θα μπορούσαν επίσης να υποστηρίξουν μελλοντικές αξιολογήσεις διαλειτουργικότητας. Ωστόσο, τα είδη των αξιολογήσεων έχουν ελαφρώς διαφορετικό σημείο εισόδου (αξιολογούν συγκεκριμένες υπηρεσίες, ενώ η ΔΟΠ αξιολογεί δεσμευτικές απαιτήσεις) και ήδη σήμερα παρατηρούμε ότι θα χρειαστεί προσαρμογή. Εάν χρησιμοποιείτε ήδη σήμερα αυτά τα εργαλεία, θα μας ενδιέφερε πολύ να ακούσουμε τις ιδέες σας σχετικά με την πιθανή ενσωμάτωση και χρήση τους για τις μελλοντικές αξιολογήσεις διαλειτουργικότητας, επίσης ως ανατροφοδότηση σχετικά με την πιλοτική σας εμπειρία.
- Γιατί να ξεκινήσετε μόνο τον Απρίλιο;
Ζητάμε να ξεκινήσουν τα πιλοτικά προγράμματα μόνο τον Απρίλιο, επειδή η πιλοτική έκδοση των κατευθυντήριων γραμμών θα είναι έτοιμη μόνο μέχρι το τέλος Μαρτίου. Η επίσημη έκδοση των κατευθυντήριων γραμμών προβλέπεται να εγκριθεί από το Συμβούλιο Διαλειτουργικής
Ευρώπης μετά τη σύστασή του προς το τέλος του 2024.
- Μπορώ να εμπλέξω άλλους ενδιαφερόμενους στην αξιολόγηση;
Απολύτως! Η διαλειτουργικότητα είναι μια διεπιστημονική προσπάθεια. Μη διστάσετε να εμπλέξετε όλους τους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς που μπορούν να σας βοηθήσουν στην αξιολόγηση του εν λόγω έργου σας. Εάν αναζητάτε έμπνευση, μπορείτε να δείτε το έγγραφο Issue paper – Multidisciplinary teams for digital-ready policymaking_0.pdf (europa.eu)
