Η ΕΔΥΤΕ, κορυφαίο ερευνητικό ινστιτούτο τεχνολογίας του δημόσιου τομέα στην Ελλάδα, και το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, γνωστό για την τεχνογνωσία του στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση, συνεργάζονται με κοινό όραμα. Σκοπός τους είναι να μετατρέψουν το MITOS σε Συνδεδεμένα Ανοικτά Δεδομένα, ευθυγραμμισμένα με τα πρότυπα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως το Core Public Service Vocabulary Application Profile (CPSV-AP) και το Core Criterion and Core Evidence Vocabulary (CCCEV). Ο κύριος στόχος του πιλοτικού έργου είναι η δημιουργία ενός δυναμικού, επεξεργάσιμου τελικού σημείου για τα δεδομένα των δημόσιων υπηρεσιών, διευκολύνοντας την πρόσβαση και ανάκτηση μέσω ανοικτών προτύπων και σημασιολογικών τεχνολογιών όπως η SPARQL.
Τι είναι τα Συνδεδεμένα Ανοικτά Δεδομένα;
Τα Συνδεδεμένα Ανοικτά Δεδομένα (Linked Open Data – LOD) αποτελούν σημαντική πρόοδο στον τρόπο που διαμοιράζονται και αξιοποιούνται οι πληροφορίες. Μετατρέπουν δομημένα ανοικτά δεδομένα σε διασυνδεδεμένες, αναγνώσιμες από μηχανήματα μορφές, επιτρέποντας τη διαλειτουργικότητα και την υποβολή ερωτημάτων σε διαφορετικά σύνολα δεδομένων με τρόπους που ήταν προηγουμένως δύσκολο να επιτευχθούν. Αυτή η προσέγγιση ενισχύει τη διαθεσιμότητα και την προσβασιμότητα των δεδομένων, προωθώντας την καινοτομία και επιτρέποντας την ανάπτυξη νέων εφαρμογών και ιδεών.
Η έννοια των Συνδεδεμένων Ανοικτών Δεδομένων εισήχθη από τον Tim Berners-Lee, τον εφευρέτη του Παγκόσμιου Ιστού, ο οποίος πρότεινε ένα σύνολο αρχών γνωστό ως το σύστημα ανάπτυξης 5 αστέρων για τα ανοικτά δεδομένα. Αυτές οι αρχές περιγράφουν τις βέλτιστες πρακτικές για τη δημοσίευση και τη σύνδεση δεδομένων στον ιστό, με την υψηλότερη βαθμολογία (5 αστέρια) να απονέμεται σε δεδομένα που συνδέονται με άλλα δεδομένα και είναι διαθέσιμα για αναζήτηση με τη χρήση ανοικτών προτύπων όπως η SPARQL. Το έργο MitosLOD αποτελεί παράδειγμα των πλεονεκτημάτων της υιοθέτησης των συνδεδεμένων ανοικτών δεδομένων, παρουσιάζοντας τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να βελτιώσουν την παροχή και την προσβασιμότητα των δημόσιων υπηρεσιών.
Ανακαλύπτοντας το πλαίσιο BDTI
Το πλαίσιο BDTI, ένα δωρεάν περιβάλλον που βασίζεται στο νέφος (cloud) και είναι εξοπλισμένο με εργαλεία ανοικτού κώδικα για κάθε στάδιο της διαχείρισης δεδομένων, αναδείχθηκε ως η ιδανική λύση για το MitosLOD. Παρουσιάστηκε στην ομάδα κατά τη διάρκεια του διεθνούς συνεδρίου EGOV 2023, υποσχόμενο μια υποδομή που ελαχιστοποιεί την ανάγκη για εκτεταμένη εγκατάσταση και διαμόρφωση.
Ο Ευθύμιος Ταμπούρης, καθηγητής στο Τμήμα Εφαρμοσμένης Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, υπογραμμίζει σχετικά: “Το BDTI μας παρείχε μια ισχυρή πλατφόρμα για να πειραματιστούμε με τεχνολογίες όπως το Apache Airflow και το Virtuoso, απαραίτητες για τη διαδικασία μετασχηματισμού των δεδομένων μας”.
Αξιοποίηση του BDTI: Πώς θα λειτουργήσει το MitosLOD
Το πιλοτικό πρόγραμμα MitosLOD βασίζεται σε μία διαδικασία που αναπτύχθηκε αξιοποιώντας διάφορες υπηρεσίες του BDTI:
- Συγκέντρωση δεδομένων: Σενάρια Python scripts καλούν το API του MITOS σε μορφή JSON.
- Επεξεργασία και μετασχηματισμός: Τα δεδομένα επεξεργάζονται και αποθηκεύονται σε τριπλέτες RDF
- Δημοσίευση: Το Apache Airflow ρυθμίζεται για τη δημοσίευση των μετασχηματισμένων συνδεδεμένων δεδομένων με τη χρήση του Virtuoso.
Αυτή η εξορθολογισμένη διαδικασία επιτρέπει τον μετασχηματισμό των δεδομένων του MITOS σε συνδεδεμένα ανοικτά δεδομένα και παρέχει πρόσβαση μέσω δημόσιου τερματικού σημείου Virtuoso για περαιτέρω αξιοποίηση.
Βασικά Αποτελέσματα μέχρι Στιγμής
Η διαδικασία από την ανάκτηση δεδομένων από το MITOS API έως τη δημοσίευση των Συνδεδεμένων Δεδομένων είναι πλέον αυτοματοποιημένη, μειώνοντας τη χειροκίνητη παρέμβαση και αυξάνοντας την αποδοτικότητα. Η πιλοτική εφαρμογή θα δημοσιευτεί σε ένα άρθρο επιστημονικού συνεδρίου σε συνεργασία με την ομάδα BDTI, αναδεικνύοντας την ακαδημαϊκή και πρακτική σημασία της εργασίας. Τα επιτεύγματα αυτά υπογραμμίζουν τις δυνατότητες των Συνδεδεμένων Ανοικτών Δεδομένων στη βελτίωση της διαλειτουργικότητας και της παροχής δημόσιων υπηρεσιών.
Διδάγματα και Συστάσεις
Αναλογιζόμενη την πορεία της, η ομάδα MitosLOD προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες για άλλους οργανισμούς που εξετάζουν το πλαίσιο BDTI:
- Καθορισμός Στόχων: Καθορίστε με σαφήνεια τους στόχους και τα αναμενόμενα αποτελέσματα για την αποτελεσματική καθοδήγηση του έργου.
- Προώθηση Συνεργασίας: Δημιουργήστε ένα περιβάλλον που συγκεντρώνει διαφορετική τεχνογνωσία για την αντιμετώπιση των προκλήσεων.
- Χρήση Εργαλείων BDTI: Αξιοποιήστε τα εργαλεία και την υποδομή του BDTI για τον εξορθολογισμό των διαδικασιών ανάπτυξης και τη δοκιμή νέων εργαλείων και εφαρμογών.
Ο καθηγητής Ταμπούρης σχολιάζει: “Η ευελιξία και η επεκτασιμότητα του BDTI το καθιστούν εξαιρετική επιλογή για έργα που στοχεύουν στην αξιοποίηση εργαλείων μεγάλων δεδομένων με ελάχιστη προσπάθεια εγκατάστασης. Το συνιστούμε ανεπιφύλακτα σε άλλες δημόσιες διοικήσεις που επιθυμούν να καινοτομήσουν”.
Κοιτάζοντας Μπροστά
Με τη βασική υποδομή στη διάθεσή της, η ομάδα MitosLOD πρόκειται να διερευνήσει την ανάπτυξη εφαρμογών τελικού χρήστη, όπως chatbots, για την περαιτέρω ενίσχυση της εμπλοκής του κοινού με τις διοικητικές υπηρεσίες. Οι εφαρμογές αυτές θα παρέχουν στους πολίτες εύκολη πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τις δημόσιες υπηρεσίες, απλοποιώντας έτσι τις αλληλεπιδράσεις τους με τις κυβερνητικές υπηρεσίες.
Αξιοποιώντας το πλαίσιο BDTI και το πιλοτικό πρόγραμμα MitosLOD, η ΕΔΥΤΕ και το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας πρωτοπορούν προς πιο έξυπνες και αποτελεσματικές κυβερνητικές υπηρεσίες. Καθώς συνεχίζουν να βελτιώνουν τις διαδικασίες τους και να αναπτύσσουν εφαρμογές με επίκεντρο τον χρήστη, το έργο τους υπόσχεται να αποτελέσει ένα εμπνευσμένο μοντέλο για τις δημόσιες διοικήσεις, καταδεικνύοντας τον βαθύ αντίκτυπο της καινοτομίας με γνώμονα τα δεδομένα στην παροχή δημόσιων υπηρεσιών. Οι δημόσιες διοικήσεις ενθαρρύνονται να διερευνήσουν παρόμοιες πρωτοβουλίες, αξιοποιώντας πλαίσια όπως το BDTI για να ξεκλειδώσουν το δυναμικό των δεδομένων τους και να δημιουργήσουν δημόσιες υπηρεσίες πάνω σε αυτά. Αγκαλιάστε τη συνεργασία, αξιοποιήστε καινοτόμα εργαλεία και ενταχθείτε στην κίνηση προς έναν πιο διαφανή, αποτελεσματικό και φιλικό προς τον πολίτη δημόσιο τομέα.
