Το έργο MuMo είναι μια πρωτοβουλία που αξιοποιεί λύσεις ανοιχτού κώδικα (OSS) για την παρακολούθηση των περιβαλλοντικών συνθηκών σε μουσεία. Βασίζεται σε μια πλατφόρμα που χρησιμοποιεί πολλαπλούς αισθητήρες συνδεδεμένους μέσω του Internet of Things (IoT).
Η παρακολούθηση των περιβαλλοντικών παραμέτρων σε έναν μουσειακό χώρο είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση έργων τέχνης, αντικειμένων και άλλων πολιτιστικών εκθεμάτων. Το MuMo, συντομογραφία του Museum Monitoring, σχεδιάστηκε αρχικά και πρωτοτυποποιήθηκε από το Μουσείο Μόδας της Αμβέρσας (MoMu), σε συνεργασία με το Τμήμα Ανάπτυξης Προϊόντων του Πανεπιστημίου της Αμβέρσας.
Προέλευση του MuMo και οφέλη του ανοιχτού κώδικα
Το MuMo ξεκίνησε ως εσωτερικό έργο του MoMu, με στόχο τη δημιουργία ενός αξιόπιστου συστήματος παρακολούθησης για τα μουσεία. Στη συνέχεια, επεκτάθηκε μέσω συνεργασιών με το Τμήμα Ανάπτυξης Προϊόντων του Πανεπιστημίου της Αμβέρσας, το Imec (ID-Lab του Πανεπιστημίου της Γάνδης) και τον ανεξάρτητο προγραμματιστή υλικού Pascal Roobrouck (Strooom). Το έργο χρηματοδοτείται από τη φλαμανδική κυβέρνηση και αναπτύσσεται για την κοινότητα της πολιτιστικής κληρονομιάς, ενώ δοκιμάζεται και εφαρμόζεται σε συνεργασία με βελγικά μουσεία και άλλους πολιτιστικούς φορείς.
Το MuMo διατίθεται ανοιχτά στο GitHub, επιτρέποντας την κοινοποίηση γνώσης και τη συνεχή ανάπτυξή του από την κοινότητα. Όπως επισημαίνει ο Dieter Suls, βασικό μέλος της ομάδας:
«Δεν υπάρχει ‘μαύρο κουτί’, κάτι που το διαφοροποιεί από ένα ιδιόκτητο προϊόν. Μπορείτε να συνεχίσετε να αναπτύσσετε και να βελτιώνετε το εργαλείο σας. Είναι ένα αρθρωτό σύστημα – τίποτα δεν είναι οριστικό. Μπορείτε να (επαν)χρησιμοποιήσετε επιμέρους στοιχεία χωρίς να χρειάζεται να υιοθετήσετε ολόκληρη την πλατφόρμα. Παράλληλα, η δομή του επιτρέπει την ενσωμάτωση επιπλέον αισθητήρων, καθιστώντας το ευέλικτο για διαφορετικές περιπτώσεις χρήσης. Επιπλέον, άλλοι προγραμματιστές μπορούν να αξιοποιήσουν τη δουλειά μας και να τη βελτιώσουν περαιτέρω».
Άδεια χρήσης και τεχνικές πτυχές
Η ομάδα του MuMo ανέπτυξε προσαρμοσμένο υλικό και υλικολογισμικό, σύμφωνα με τις ανάγκες της κοινοπραξίας, το οποίο διατίθεται με άδεια Creative Commons «Μη Εμπορικής Χρήσης». Αυτό επιτρέπει στους χρήστες να αντιγράφουν, να διανέμουν, να προσαρμόζουν και να χρησιμοποιούν το έργο, υπό την προϋπόθεση ότι αποδίδεται η πρέπουσα αναγνώριση στους δημιουργούς και δεν χρησιμοποιείται για εμπορικούς σκοπούς.
Ο Dieter Suls εξηγεί:
«Η ιδέα είναι να μοιραζόμαστε το έργο μας, το οποίο χρηματοδοτείται από την κυβέρνηση, μέσω μιας ανοιχτής άδειας. Αν και προτιμούμε ένα συνεργατικό μοντέλο και μετά τη λήξη της χρηματοδότησης, υπάρχει το ενδεχόμενο να δημιουργήσουμε μια επιχείρηση για να διασφαλίσουμε τη συνέχιση του οικοσυστήματος».
Το MuMo χρησιμοποιεί το διαδίκτυο πραγμάτων και το LoRaWAN, ένα πρωτόκολλο μεγάλης εμβέλειας και χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας, για την ασφαλή μετάδοση δεδομένων αισθητήρων εντός του μουσείου. Τα δεδομένα αυτά επεξεργάζονται και μετατρέπονται σε δομημένα γεγονότα, περιλαμβάνοντας πληροφορίες όπως ο χρόνος, η τοποθεσία, η θερμοκρασία και η υγρασία.
Το σύστημα ακολουθεί το W3C SSN Model, διασφαλίζοντας τη συνοχή και τη διαλειτουργικότητα των δεδομένων. Παράλληλα, χρησιμοποιεί Linked Data Event Streams, καθιστώντας τις πληροφορίες εύκολα προσβάσιμες στο διαδίκτυο και ενσωματώσιμες σε πίνακες εργαλείων. Επιπλέον, αξιοποιεί την τεχνολογία Solid, επιτρέποντας ασφαλή και αποκεντρωμένη διαχείριση δεδομένων.
«Στόχος μας είναι να υποστηρίξουμε το όραμα του Sir Tim Berners-Lee για τον Ιστό, όπως το εμπνεύστηκε όταν δημιούργησε τον Παγκόσμιο Ιστό (Web) στο CERN το 1989. Χρησιμοποιώντας τα συστήματα ελέγχου ταυτότητας και εξουσιοδότησης του Solid, καθορίζουμε ποιος μπορεί να έχει πρόσβαση στην εφαρμογή και στις ροές δεδομένων μας». – Dieter Suls
Το έργο βρίσκεται πλέον στην τελική, τρίτη φάση ανάπτυξής του και αναμένεται να ολοκληρωθεί στα τέλη του 2025.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το MuMo, επισκεφθείτε εδώ.
Για το αποθετήριο GitHub του MuMo πατήστε εδώ και εδώ.
Πηγή: https://interoperable-europe.ec.europa.eu/collection/open-source-observatory-osor/news/mumo-project
