Μια πρόσφατη συνεδρία στις Βρυξέλλες στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας των Περιφερειών και των Πόλεων (https://regions-and-cities.europa.eu), με τίτλο “Διαλειτουργικότητα: ένας παράγοντας που επιτρέπει την άρση των διασυνοριακών φραγμών”, ανέδειξε τη σημασία της διαλειτουργικότητας στο πλαίσιο των δημόσιων υπηρεσιών και το ρόλο της στην απλούστευση της ζωής των ευρωπαίων πολιτών και επιχειρήσεων που συχνά διασχίζουν τα σύνορα για διάφορους σκοπούς. Στη σύνοδο αυτή, παρουσιάστηκε η Πράξη για τη Διαλειτουργική Ευρώπη, μια προτεινόμενη πολιτική που αποσκοπεί στην ενίσχυση της διαλειτουργικότητας του δημόσιου τομέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θέτοντας τις βάσεις για ένα πιο ολοκληρωμένο και αποτελεσματικό ψηφιακό περιβάλλον.
Περίπου 150 εκατομμύρια Ευρωπαίοι ζουν σε παραμεθόριες περιοχές και περίπου 2 εκατομμύρια άνθρωποι μετακινούνται καθημερινά πέρα από τα εθνικά σύνορα για εργασία, ή άλλους λόγους. Πολλά άτομα χρειάζονται πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες σε διαφορετικά κράτη μέλη για να σπουδάσουν, να εργαστούν, να ζήσουν, ή να συνταξιοδοτηθούν στο εξωτερικό. Για τα άτομα αυτά, οι διασυνοριακές ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες είναι ζωτικής σημασίας για τη μείωση του διοικητικού φόρτου και του κόστους. Η διαλειτουργικότητα είναι το κλειδί που ξεκλειδώνει την πόρτα για την απρόσκοπτη ανταλλαγή δεδομένων και τις δημόσιες υπηρεσίες με επίκεντρο τον χρήστη που υπερβαίνουν τα εθνικά σύνορα.
Η Πράξη για τη Διαλειτουργική Ευρώπη, που προτάθηκε κατά τη διάρκεια αυτής της συνόδου, είναι μια πρωτοποριακή πρωτοβουλία που αποσκοπεί στην ενίσχυση της πολιτικής της ΕΕ για τη διαλειτουργικότητα του δημόσιου τομέα. Η πράξη αυτή εισάγει ένα σύστημα διακυβέρνησης που καθιστά υποχρεωτικές τις αξιολογήσεις διαλειτουργικότητας και ενθαρρύνει την κοινή χρήση και επαναχρησιμοποίηση λύσεων διαλειτουργικότητας. Ο εισηγητής της γνωμοδότησης της Επιτροπής των Περιφερειών υπογράμμισε τον δυνητικό αντίκτυπο της Πράξης στις περιφέρειες, ιδίως στις απομακρυσμένες περιοχές που θα μπορούσαν να επωφεληθούν σημαντικά από τη βελτίωση των ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών.
Κατά τη διάρκεια της συνόδου, το ESPON παρουσίασε τα ευρήματα μιας ολοκληρωμένης καταγραφής των διασυνοριακών δημόσιων υπηρεσιών σε επίπεδο ΕΕ. Τα ευρήματα αυτά ανέδειξαν τόσο τους τομείς πολιτικής στους οποίους οι υπηρεσίες αυτές είναι πιο εύκολα διαθέσιμες όσο και τα νομικά και διοικητικά εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν για την επέκταση της εμβέλειάς τους. Η πλατφόρμα μάθησης πολιτικής Interreg επέστησε επίσης την προσοχή σε διάφορα έργα Interreg που υποστηρίζουν τη διαλειτουργικότητα σε διασυνοριακά πλαίσια, εστιάζοντας σε τομείς όπως η κινητικότητα και η υγεία/ασφάλεια, και σημείωσε την επιτυχία των αξιολογήσεων από ομότιμους σε αυτή τη διαδικασία.
Επιπλέον, η σύνοδος εμβάθυνε στον ρόλο των προ-εμπορικών προμηθειών για την προώθηση της καινοτομίας στις δημόσιες διοικήσεις, τονίζοντας την προσέγγιση της πρόκλησης, τους διαγωνισμούς, τα hackathons και τις δυνατότητες των προ-εμπορικών προμηθειών ως μέσων για την τόνωση της καινοτομίας.
Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα πτυχή της συνεδρίας ήταν η παρουσίαση από το Nordic Institute for Interoperability Solutions, ένα δίκτυο που περιλαμβάνει την Εσθονία, τη Φινλανδία, την Ισλανδία, τις Νήσους Φερόε και την κυβέρνηση του Åland. Το δίκτυο αυτό παρουσίασε την πλατφόρμα συνεργασίας και τις ψηφιακές κυβερνητικές λύσεις του, τονίζοντας πώς η διαλειτουργικότητα επιτρέπει σε αυτές τις λύσεις να λειτουργούν απρόσκοπτα σε διάφορες χώρες, ακόμη και σε παγκόσμια κλίμακα.
Η σύνοδος περιελάμβανε συζήτηση σε πάνελ και συνεισφορά του κοινού μέσω του Sli.do, παρέχοντας πολύτιμες πληροφορίες για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής. Οι συμμετέχοντες συζήτησαν διάφορες συστάσεις για την Κοινότητα της Διαλειτουργικής Ευρώπης προκειμένου να βοηθήσει τις διασυνοριακές περιοχές. Οι συστάσεις αυτές εκτείνονταν από τον προσδιορισμό βασικών δημόσιων υπηρεσιών έως την εστίαση σε βασικούς τομείς όπως η απασχόληση, η υγεία και η κοινωνική ασφάλιση. Προτάθηκε επίσης η ανάπτυξη λύσεων με γνώμονα το περιεχόμενο, με επίκεντρο τον πολίτη, ψηφιακές τεχνολογίες για τη λήψη αποφάσεων, καθώς και εργαλειοθήκες και μεθοδολογίες για την προσαρμογή των λύσεων στις περιφερειακές ανάγκες.
Από τεχνική άποψη, η έμφαση δόθηκε στη βελτίωση της σημασιολογικής διαλειτουργικότητας και στην αντιμετώπιση των ελλειπόντων προτύπων ανταλλαγής δεδομένων, ενώ παράλληλα αξιοποιήθηκαν οι χώροι δεδομένων για την ενίσχυση των διασυνοριακών υπηρεσιών. Μια άλλη αξιοσημείωτη ιδέα ήταν η ενσωμάτωση των πτυχών διαλειτουργικότητας στις στρατηγικές έρευνας και καινοτομίας για την έξυπνη εξειδίκευση στις περιφέρειες (RIS3).
Κατά τη συζήτηση σχετικά με το είδος των έργων υποστήριξης που θα ήταν πιο χρήσιμα για τις διασυνοριακές περιφέρειες, οι συμμετέχοντες ζήτησαν να δοθεί έμφαση στα βασικά διασυνοριακά γεγονότα της ζωής, στην κινητικότητα και στην ανάπτυξη ικανοτήτων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή. Πρότειναν την αναπαραγωγή και επαναχρησιμοποίηση υφιστάμενων λύσεων, τη χρηματοδότηση μικρών έργων “απόδειξης διαλειτουργικότητας” για την επίδειξη της σκοπιμότητας διαλειτουργικών λύσεων και την πιλοτική εφαρμογή τους σε ασφαλή και ρεαλιστικά περιβάλλοντα δοκιμών. Μια καινοτόμος ιδέα που προτάθηκε ήταν η δημιουργία μιας αγοράς διαλειτουργικότητας για πιστοποιημένα διαλειτουργικά δομικά στοιχεία, σε συνδυασμό με εκπαιδευτικούς πόρους και MOOCs για την ενίσχυση των δεξιοτήτων διαλειτουργικότητας και την κατανόηση των διασυνοριακών υπηρεσιών.
Εν κατακλείδι, η συνεδρία “Διαλειτουργικότητα: ένας παράγοντας που επιτρέπει την άρση των διασυνοριακών φραγμών” , ανέδειξε τον ουσιαστικό ρόλο της διαλειτουργικότητας για τη δημιουργία ενός πιο συνδεδεμένου και αποτελεσματικού ψηφιακού περιβάλλοντος σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η προτεινόμενη Πράξη για τη Διαλειτουργική Ευρώπη, μαζί με τον πλούτο των ιδεών και των συστάσεων που συζητήθηκαν κατά τη διάρκεια της συνόδου, έχει τη δυνατότητα να βελτιώσει σημαντικά τη ζωή όσων βασίζονται στις διασυνοριακές δημόσιες υπηρεσίες, μειώνοντας τελικά το διοικητικό φόρτο και το κόστος και βελτιώνοντας παράλληλα την εμπειρία του χρήστη.
Πηγή: https://regions-and-cities.europa.eu/programme/2023/sessions/1894
